Page 15 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Hai câu thơ đấu vẽ nên bức tranh phong cảnh đẹp. Nói cách khác, trước cảnh
đẹp ấy, tâm hồn con người dễ rung động, ngân lên nốt nhạc đồng cảm. Chủ thể
trữ tình là người có tâm hồn nhạy cảm và tha thiết yêu mến thiên nhiên.

Thiên nhiên đẹp là cái cớ để tâm hồn nghệ sĩ không ngủ; “Cảnh khuya như vẽ
người chưa ngủ”. Đây là điều bình thường. Thi nhân hiện lên như là người nhàn rỗi,
thưởng ngoạn cảnh đẹp của núi rừng..
Nhưng câu kết lại đưa người đọc sang địa hạt cảm xúc khác; “Chưa ngủ vì lo
nỗi nước nhà”. Đây không còn là người đơn iOuần ngắm cảnh. Và cái cảnh đẹp kia
không phải ngay từ đầu đã hớp hồn nhà thơ. Nó không phải là duyên cớ để khiến
nhà thơ knông ngủ. Cái sự trằn trọc, thao thức ấy có nguồn cơn từ chỗ khác.

Đấy là nỗi lo cho dân nước. Chính nỗi lo này đã khiến Hồ Chí Minh không ngủ
được. Để trong đêm không ngủ ấy, Người bắt gặp bức tranh khuya tuyệt đẹp. Tâm
hồn nghệ sĩ của Người lên tiếng. Với Bác, nỗi lo cho dân, cho nước luôn thường
trực và được ưu tiên hàng đầu. Việc làm thơ chĩ là tình cờ.

Thế nhưng, cảnh khuya lại là một trong những thi phẩm nổi tiếng của dòng
thơ kháng chiến. Mới hay, dù fthỉ là phút ngẫu hứng vụt hiện nhưng hồn thơ Bác
nồng nàn, sâu thẳm biết bao.
Bác từng tâm sự “Ngâm thơ ta vốn không ham”, mặc dù sở hữu một tâm hồn
thi nhân nồng cháy, nhưng Bác vẫn ưu tiên cho những vấn đề bức thiết sống còn
của dân tộc. Đấy chính là cuộc đấu tranh bảo vệ nền độc lập của Tổ quốc. Tinh
thần của người chiến sĩ trên tuyến đầu chống thù luôn thường trực trong Bác.

Toàn bộ bài thơ là sự kết tinh tuyệt vời giữa hai hình tượng cao đẹp trong con
người Bác: chiến sĩ và thi sĩ. Con người chiến sĩ trong Bác không làm thui chột con
người nghệ sĩ. ở đáy có sự đan quyện hài hoà. Chất thép của người chiến sĩ được

thể hiện ngay trong chất thơ mượt mà sâu lắng. Con người nghệ sĩ - chiến sĩ không
thể tách rời nhau, đế cùng lắng nghe tiêng đời, tiếng rừng núi đang ngân lên giai
điệu trữ tình, thiết tha.

LÊ HUY BẮC

14