Page 12 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Áng mây cô đơn đ^ng trôi trên bầu trời là hình ảnh ẩn dụ thường thấy trong
thơ cổ, gợi nên nỗi cỏ đơn, (có thể là gian khổ) của người lữ k lách trên dặm đường
xa tắp. Ngôn ngữ thơ mang phong cách Đường thi hàm súc, tả cảnh ngụ tình, lãng
đãng nhẹ nhàng mà trĩu nặng dư ba.
Mới đọc qua, ta cứ ngỡ nhà thơ chỉ tập trung tả cảnh chiều tối thanh bình nơi
xứ lạ. nhưng thực chất đấy còn là thoáng ước mơ thầm kín về một chốn dừng
chân. Cái nhìn ỏ đây cũng khắc ghi dấu ấn hiện đại: trên đường đi, cảnh vật hiện
lên, nhà thơ bắt gặp khung cảnh trữ tình thấm đượm cả nỗi niềm thi sĩ của cá nhân
mình. Mượn cảnh ngụ tình là cách thơ xưa thường làm, nhưng miêu tả cảnh vật
bằng sự chân xác, bình dị vốn có của nó lại là đặc trưng của bút pháp hiện đại.
Dấu ấn cổ điển và hiện đại đã đan lồng trong cái nhìn cảnh vật vụt hiện, thoải mái
và gợi vẻ hoài cổ của tàm trạng cô đơn.
Khao khát chốn bình yên, khao khát bóng dáng con người để lắng dịu nỗi
niềm trước trời chiều bảng lảng là târn trạng đến với bất kì lữ thứ nào. Đỗ Mục
cũng đã từng khao khát đến được Hạnh hoa thôn đó sao?
Tá vấn tửu gia hà xứ hữu ỵ

Mục đổng giao chĩ hạnh hoa thôn.
(Hỏi thăm quán rượu đâu là / Mục đồng trỏ lối Hạnh hoa thôn ngoài)
“ ịỉỀ-
Nhưng ỏ đây, Hồ Chí Minh không phải là thi sĩ đi ngoạn cảnh, càng không
phải là người bất đắc chí, không gặp thời, mà là tù nhân đang chịu cảnh xích
xiềng. Một người tù mang tâm hồn thi sĩ, đúng hơn là một chiến sĩ mang tâm hồn
thi sĩ.

Hai râu thơ cuối, hình tượng thơ không còn là cảnh vật thiên nhiên mà là con
người. Hình tượng cô gái được khắc hoạ bằng bút pháp hiện đại. Cô không khiến
cho bầu không khí cô tịch kia thêm cô tịch như bút pháp thơ cô điển mà làm thay
đổi triệt để không khí thơ, cảm hứng thơ, khiến nỗi cô đơn của đất trời trẽn kia
thành hữu duyên hữu hình hữu ý.

Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng.
Thi nhân trực tiếp miêu tả cuộc sống con người. Yếu tố hiện đại được thể hiện
qua việc chọn lựa hình tượng thơ: một cô gái. Cô gái này không phải là hình tưọng
liễu yếu đào tơ như hình tượng thiếu nữ trong bài thơ Đề đô thành Nam Trang của
Thôi Hộ: “Nhân diện đào hoa »ương ánh hồng” (Mặt người (thiếu nữ) và hoa đào
chiếu ánh hồng cho nhau) mà là cô gái đang lao động. Hình lượng này vốn không
phải là tín hiệu thẩm mĩ ưa thích của thơ cổ điển. Cái đẹp với Hổ Chí Minh là cái
đẹp trong lao động, một cái đẹp khoẻ khoắn, đầy sức sống.

11