Page 156 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

ngôn ngữ lấp lánh những hình ảnh tân kì, mới lạ, chói lọi.
Để vận động và thuyết phục mọi người đi đến với những miền đất lạ xa xôi,
hòa nhập vào cuộc sống rộng lớn của nhân dân, bài thơ cần đến sự biện luận. Sự
biện luận của tác giả - trong trường hợp này - phù hợp với lỏgic đời sống và nghệ
thuật nên có sức thuyết phục.
Chế Lan Viên đã mượn hình ảnh thiên nhiên để khơi gợi khát vọng lên đường
của mọi người;
Anh có nghe gió ngàn đang rú gọi
Ngoài cửa ô, tàu đói những vầng tràng
Nhà thơ nói với người khác mà cũng là tự nhủ với chính lòng mình. Cuộc
kháng chiến trường kì gian khổ đã kết thúc thắng lợi, đất nước bước vào công cuộc
xây dựng cuộc sống mới đang rất cần sự đóng góp của mỗi con người. Cuộc sống
lớn đó là ngọn nguồn của sáng tạo nghệ thuật. Song nghệ thuật cũng không thể
nảy sinh khi người nghệ sĩ không mở rộng hồn mình đón nhận tất cả những vang
động của cuộc đời. Từ sự chiêm nghiệm về cuộc đời thơ của chính mình, Chế Lan
Viên đã đưa ra những lời khuyên đầy tâm huyết: hãy đi ra khỏi cái cô đơn chật hẹp
của mình mà hòa nhập với mọi người, hãy vượt ra khỏi chân trời của cái tôi nhỏ bé
để đến với “chân trời của tất cả”. Đi theo con đường ấy, có thể tìm kiếm được nghệ
thuật chân chính và gặp được tâm hồn của chính mình trong cuộc sống rộng lớn
của nhân dân;
Chẳng có thơ đâu giữa lòng đóng khép
Tâm hồn anh chờ gặp anh trên kia
Chính vì lẽ đó mà tâm hồn thơ Chế Lan Viên muốn hóa thân thành con tàu
tâm tưỏng, khao khát lên đường, hăm hở say sưa, háo hức trong hành trình về với
cuộc đời rộng lớn, về với nhân dân. Khát vọng đến với cuộc sống lớn, đến với nhân
dân đã trở thành cảm hứng, tình cảm chân thành của nhà thơ. Trong tập thơ ánh
sáng và phù sa, khát vọng ấy đã hơn một lần vang lên trong thơ ông:
Ó/ chim én có bay không, chim én
Đến những đảo xa, đến những đảo mờ
ỏ đâu chưa đi thì lòng sẽ đến
Lúc trỏ về, lòng ngậm những cành thơ (Qua Hạ Long)
Trong bài thơ Tiếng hát con tàu, khát vọng ấy mỗi lúc càng được bộc lộ cụ thể
hơn, say mê và rạo rực hơn: “Khi lòng ta đã hóa những con tàu” , “Tàu hãy vỗ giùm
ta đối cánh vội, / Mắt ta thèm mái ngói đỏ trăm ga”, “Mắt ta nhớ mặt người, tai ta
nhớ tiếng”, v.v... Khát vọng ấy càng trở nên mãnh liệt hơn bao giờ hết khi có sự
gặp gỡ giữa đòi hỏi của nhân dân, đất nước với nhu cầu tình cảm của nhà thơ “Đất
nước gọi ta hay lòng ta gọi”, ở đây, tiếng gọi của cuộc sống lớn, của nhân dân, đất
nước đã thực sự trỏ thành sự thôi thúc bên trong của chính nhà thơ.
Với Chế Lan Viên, hành trinh đến với nhân dân, đến với cuộc đời rộng lớn

155