Page 81 - Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

của Vũ Phạm Hàm). Sách TUTA (66a) và TT (3/16a) chép: Ngọc Kiều hóa chồng, bèn đi tu.
Vua ban hiệu ni sư, và mất năm 1113, chắc Lê phu nhãn này là công chúa Ngọc Kiều ấy, tuy
rằng cũng có thể là công chúa Kim Thành vợ Lê Thuận Tông, người Phong Châu. 4.
® Năm 1041, Lý Thái Tông tha cho Nùng Trí Cao và ban cho các động Lôi Hỏa, Bình,
Bà, Tần và châu Tư Lang. Năm 1043, vua Lý sai Ngụy Trưng đến tận Quảng Nguyên ban
cho Trí Cao ấn thái bảo. Đời sau, sử gia không hiểu thâm ý vua Lý Thái Tông. Lê Văn
Hưu cho rằng vua nhu nhược, bị đạo Phật mê hoặc, cho nên "thiên về việc nhỏ mà quên
nghĩa lớn của nước" (TT y33a). 4.
’ Sau đây, kê những việc dẹp loạn can hệ trong đời Lý Thái Tổ, Thái Tông và Thánh
Tông:
Năm 1013, Lý Thái Tổ thân chinh giặc Hạc Xác (Vân Nam) ở K im H oa và V ĩ L on g
(huyện Kim Anh và châu Chiêm Hóa ngày nay).
Năm 1014, Dực Thánh vương đánh Dương Trường Huệ cũng ở vùng ấy.
Năm 1015, Dực Thánh vương và Vũ Đức vương đánh Hà Trắc Tuân ở các châu Đ ô
K im (huyện Hàm Yên), V ĩ L on g (châu Chiêm Hóa), T h ư ờ n g T ân (?), B ìn h N g u y ê n (châu Vĩ
Xuyên), thuộc vùng Tuyên Quang, Hà Giang bây giờ.
Năm 1022, Dực Thánh vương đánh Đại Quang Lịch, đốt kho tàng ở trại N h ư H ồ n g
(khoảng giữa Mông Cái và Khâm Châu).
Năm 1024, Thái tử (sau là Lý Thái Tông) đánh châu P h o n g L u ân (?) và Khai Quốc
vương đánh châu Đô K im (xem trên, 1015).
Năm 1029, Thái tử (sau là Lý Thánh Tông) đánh châu T h ất N g u y ê n (châu Thất Khê),
Đông Chinh vương đánh châu V ăn (châu Văn Uyên, Văn Quan vùng tây nam Lạng
Sơn).
Năm 1033, Lý Thái Tông thân chinh châu Đ ịn h N g u y ê n (có lẽ vùng Yên Bái) rồi thân
chinh châu T rễ N g u y ê n (?)
Năm 1036, Khai Hoàng vương đánh dẹp các châu Đô K im , T h ư ờ n g T ân , B ìn h N g u y ê n
(xem trên, 1015), Q u á n g N g u y ê n (Cao Bằng), L ạ n g (nam Lạng Sơn và bắc Bắc Giang), Tô
M ậ u (phía đông Bắc Giang), vì dân các châu này đánh Tống, về việc này, chắc là chính
vua Lý sai các châu ấy đánh Tống. Vì Tống trách, nên giả vờ sai quân dẹp.
Cũng năm ấy, Thái Tông thân chinh Lăm T â y (vùng Hưng Hóa, Thanh Sơn).
Năm 1039, Thái Tông thân chinh Nùng Tồn Phúc ở Q u ả n g N g u y ê n (Cao Bằng).
Năm 1041, vua sai tướng đánh Nùng Trí Cao cũng ở đó.
Năm 1042, Khai Hoàng vương đánh châu V ăn (xem 1029).
Năm 1048, Vũ Uy hầu và Quách Thịnh Di đánh Nùng Trí Cao ở Q u ả n g N g u y ê n (Cao
Bằng).
Năm 1061, Thánh Tông thân chinh động Sa Đ ả n g (?)
Năm 1064, Thánh Tông thân chinh động M a Sa (Đà Bắc, Hòa Bình).
Năm 1065, Thánh Tông thân chinh châu M ư ờ n g Q u á n (vùng Sơn La). 2 và 5.

88