Page 77 - Lý Thường Kiệt
P. 77
LÝ THƯỜNG KIỆT
Con Thừa Quý là Thiệu Thái, nối cha làm châu mục Lạng Châu. Năm
Kỷ Tỵ (1029), vua Lý Thái Tông gả công chúa Bình Duơng cho Thân Thiệu
Thái. (TT và VSL).
Con Thiệu Thái và công chúa Bình Duơng là Thân Cảnh Nguyên (VSL
1059), hay Đạo Nguyên (VSL 1066), hay Cảnh Long (MKBĐ 2), hay Cảnh
Phúc (TB 279/1 la), cũng được kén lấy công chúa Thiên Thành năm Bính
Ngọ, 1066, đời Lý Thánh Tông.
Nhờ vậy họ Thân đã rất trung thành với nhà Lý, và là một phên giậu
rất kiên cố ở trên đường sang Tống. Trong những cuộc dụng binh đối Tống,
họ Thân sẽ có công nhiều.
Năm Bính Tý (1036), vua Thái Tông lại gả công chúa Kim Thành (theo
TT; VSL chép Khánh Thành) cho châu mục Phong Châu (vùng Sơn Tây,
Phú Thọ bây giờ) tên là Lê Thuận Tông, và công chúa Trường Ninh cho
châu mục Thượng Oai (có lẽ vùng Hòa Bình ngày nay) là Hà Thiện Lãm.
Vua Thái Tông lại chọn con gái Đào Đại Di ở châu Chân Đăng (vùng
Hưng Hóa) đưa về cung làm hoàng phi (1033, TT). Vua Thánh Tông gả con
nuôi là công chúa Ngọc Kiều^’^ cho châu mục Chân Đăng họ Lê (TUTA và TT).
Nhờ chính sách ấy, lòng dân miền trung du tây và bắc đều quy hướng
về nhà vua.
Cho đến Nùng Trí Cao, tuy cha con đã phản lại ta, mà vua Thánh Tông
không những tha cho, lại còn hậu đãi nữa****.
5. Chinh phạt
Tuy vậy, ở vùng thượng du, uy quyền trung ương có khi bị các tù
trưởng khinh miệt. Hoặc chúng không nạp thuế, hoặc chúng tự lập một
nước nhỏ, hoặc chúng theo lời dụ dỗ của quan Tống, mà bỏ ta theo Tống.
Các vua quan triều Lý, tuy chịu ảnh hưởng đạo Phật, thường tỏ thái độ
khoan hồng; nhưng về chính trị, họ rất tin rằng muốn ràng buộc các phiên
thần, phải dùng cả uy lẫn đức. Xem như việc đời Lý Thái Tông, khi Chiêm
Thành không tới cống, vua hỏi quần thần: "Tiên đế mất đã mười sáu năm,
mà không có một sứ Chiêm Thành nào tới cả, vì sao vậy? Ay vì Trâm không
84