Page 75 - Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

Hạ (vùng Thiểm Tây). Thanh đem nhiều quân kỵ ở vùng ấy theo xuống. Có
kẻ bảo Trí Cao phải chặn ải Côn Lôn, trong núi trên đường Tân Ung, đừng
để Thanh xuống đồng bằng, vì ở đồng bằng dùng kỵ binh rất lợi. Nhưng
Địch Thanh muốn hành quân gấp, nên không đợi lương thực tới, ra lệnh
biện tại chỗ lương thực ăn mười ngày. Trí Cao tưởng là Thanh còn đóng

quân lại nghi, nên không nghe lời bày mưu; lại còn nhân ngày thượng
nguyên (rằm tháng Giêng) trương đèn đặt hội. Thanh cho quân tiến gấp
qua ải Côn Lôn, thẳng tới thành Ung. Đang đêm, Địch Thanh mặc áo
thường, lẩn vào tiền quân mà vượt ải. (TB 174/2b).
Trí Cao được tin báo, lật đật đem quân chặn lại. Hai quân gặp nhau ở
phố Quy Nhân. Ấy là ngày 17 tháng Giêng (M. Ng, DL 8-2-1053). Thanh cho
bộ binh ra trước, giấu kỵ binh ở sau. Còn Trí Cao thì, trái lại, cho quân kiêu
dũng cầm trường thương ra trước, để quân hèn ốm ở sau. Lúc giáp trận,
quân tiền phong Tống thua. Nhưng Thanh nghiêm hiệu lịnh; các tướng sĩ
không dám lùi. Rồi Thanh ữèo lên cồn cao, cầm cờ ngũ sắc, ra hiệu cho kỵ
binh hai cánh đổ ra, đánh vào sau quân kiêu dũng của Trí Cao. Quân tả tiến
sang hữu, quân hữu tiến sang tả. Rồi tả lại về tả, hữu lại về hữu (TS, TB), cắt
quân địch ra hai đoạn. Quân Trí Cao tan vỡ, chết mất hơn ba nghìn.

Trí Cao rút quân về thành. Đang đêm, đốt thành bỏ chạy. Quân Thanh
đuổi đến Điền Châu, nhưng không kịp nữa. (TTh).
Trí Cao đem tàn quân về đóng ở trại Đặc Ma (phủ Quảng Nam, miền
đông Vân Nam), đồ tâm trở lại Ung Châu. Một mặt, Trí Cao kết thân với thủ
lĩnh trại ấy là Nùng Hạ Thành để mua ngựa và mộ quân, vì Đặc Ma là một
nơi sản xuất rất nhiều ngựa tốt. Một mặt sai Lương Châu tới nước ta xin
quân giúp. (VSL).

Ý chừng vua Lý Thái Tông cũng muốn tiếp tục thử thách sức Tống, và
muốn trả thù sự vua Tống đã không giữ lời hứa cho quân mình tới Khâm
Châu (TT). Bèn sai viên chỉ huy Vũ Nhĩ đem quân đi giúp (VSL và TT).
Nhưng sau khi thấy Trí Cao đã thua và thế Địch Thanh mạnh, Lý lại thôi
không phái quân đi nữa.

82