Page 76 - Lý Thường Kiệt
P. 76
BẠI CHIÊM-PHÁ TỐNG
Hai năm sau, Dư Tĩnh cho quân vào đạo Đặc Ma, bắt được mẹ, em và
con Trí Cao. Còn Trí Cao, thì chạy vào nước Đại Lý (thuộc Vân Nam ngày
nay, phía tây Côn Minh); rồi chết ở đó.
4. Phủ dụ
Trên đây lược kể lại chuyện Nùng Trí Cao. Ta thấy rõ rẵng hồi bấy giờ,
biên giới miền bắc nước ta thật là chưa định, mà Tống cũng thường bỏ
không phòng bị. Vua Lý, trái lại rất có chủ kiến muốn nhân sự bất định ấy
mà bành trướng lãnh thổ về phía Bắc. Muốn vậy, chỉ cần hoặc phủ dụ man
dân, hoặc uy hiếp chúng để chúng theo mình; vì hễ chúng theo tức thì lãnh
thổ chúng cũng sáp nhập về mình. Đến lúc người Tống biết ra, thì thường
đã chậm rồi. Nếu không muốn sinh sự, Tống ắt phải nhận. Nói tóm lại, đối
với man dân ở bắc thùy, Lý đã dùng chính sách chiêu dụ hoặc uy hiếp để đi
đến chính sách 'Tàm trước cãi sau" đối với Tống.
Mà thật vậy, khác những triều khác, các vua Lý đã không chia rẽ hoa,
di, và đã lợi dụng sự hôn nhân để kết thúc các dân tộc biên thùy. Các sách
sử VSL và TT còn chép nhiều việc vua gả công chúa cho châu mục, nghĩa là
người miền núi cầm đầu một châu.
Trong các châu ở biên giới, Lạng Châu là quan trọng hơn cả, vì vừa ở
gần kinh kỳ, vừa ở trên đường bộ từ Tống sang ta. Lạng Châu tức là nay
thuộc vùng Bắc Giang và phần nam Lạng Sơn. Lạng Châu có động Giáp,
rất to; chúa động thuộc họ Giáp, sau đổi ra họ Thân, đã nhiều đời làm phò
mã. Động Giáp ở phía nam ải Chi Lăng<^\ Sách MKBĐ chép rõ rằng "Giáp
động là một bộ lạc lớn. Chủ động tên là Giáp Thừa Quý, lấy con Lý Công
Uẩn rồi đổi ra họ Thân. Con Thừa Quý là Thiệu Thái lại lấy con gái Đức
Chính (Thái Tông). Con Thiệu Thái là Cảnh Long lại lấy con Nhật Tôn
(Thánh Tông)".
Tống sử cũng chép Giáp Thừa Quý lấy con gái Lý Công uẩn (TS 488).
Xem như vậy, đủ biết họ Giáp này đã có thanh thế từ trước. Chắc từ đời Lê,
đã mạnh, mới có sự Lý Thái Tổ kén phò mã trong họ như vậy. Có lẽ muốn
xóa vết tích man động nên đã đổi họ ra Thân.
83
