Page 283 - Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

Chứng thứ hai là thuộc về dòng Thiền tông. Sư Trí Không viện lời
Quyền Đức Dư, là viên tể tướng đời Đường, về cuối thế kỷ thứ tám. Đức Dư
đã viết trong tựa sách Truyền pháp rằng: "Sau khi Tào Khê mất, phép Thiền
rất thịnh, và dòng Thiền nối dõi không dứt. Có thiền sư Chương Kính Huy là
học trò Mã Tổ đi truyền giáo ở các xứ Ngô Việt và có đại sư Vô Ngôn Thông đi
truyền ý phái Bách trượng và giảng pháp ở xứ Giao Châu".
Đó là hai chứng mà sư Trí Không đã bày trước thái hậu. Ta có thể tin
vào đó chăng? ông Trần Văn Giáp trong sách BA đã khảo cứu các sách Phật,

và đã thấy rằng, tuy những lời của Đàm Thiên kể lại trên không còn thấy
trong những sách còn lại, nhưng những nhân vật kể trong đó đều có thật,
và còn có chuyện hợp với lời trên. Vả sách TUTA cũng chép lại gốc tích các
dòng Thiền, nó chứng thật lời Quyền Đức Dư, mà nay vẫn thấy trong sách
Tàu còn lại.
Trong những nhân vật kể trong lời Trí Không, thì Mẫu Bác là xưa nhất.
Bác nguyên người Thương Ngô, sang Giao Châu ở với mẹ, vào khoảng cuối
đời Hán Linh đế (năm cuối là 189). Bấy giờ Sĩ Nhiếp coi quận Giao Châu.

Đất Giao Châu được yên tĩnh, trong khi nước Hán bị loạn; cho nên nhiều
người học giỏi chạy sang ở đó. Sự học càng bành trướng ở Giao Châu. Mâu
Bác ban đầu theo học Đạo giáo và phép thần tiên. Nhưng vào khoảng năm
194-195, Bác lại theo đạo Phật (BA).
Xem vậy thì trước Mâu Bác, Phật giáo đã được hành ở Giao Châu rồi.
Đạo Phật từ đâu đã vào đất Việt? Có thể từ đất Hán, vì đạo đã vào Hán
chừng một trăm năm trước. Nhưng đạo cũng rất có thể từ Ấn Độ được theo
đường bể đem vào, theo các thuyền buôn đi dọc bờ biển Ấn Độ, sang biển
Trung Hoa. Khi sư Đàm Thiên nói xứ Giao Châu đường thông với Thiên
Trúc, có lẽ sư muốn nói đường thủy. Những người Tây Vực, tức là ở vùng

tây bắc Ấn Độ, đã sang buôn bán dọc bờ biển. Những đồng tiền bạc, tìm
thấy ở nội địa trong Nam, chứng tỏ rằng đồng thời với các hoàng đế ở
Rome, xứ Tây Vực đã có liên lạc với đất Đông Dương. Trong chuyện Phật
chùa Pháp Vân ở Luy Lâu, có nói răng đời Sĩ Nhiềp, đã có hai vị sư An Độ,

294