Page 276 - Lý Thường Kiệt
P. 276
vì DÂN-vìĐẠO
nghĩa văn bia, thì đất ấy ở phía nam sông Lương. Chắc rằng Vũ Lung và Vũ Long là một.
Sông Vũ Lung có lẽ là sông Ngọc Giáp ở phía nam huyện Quảng Xương ngày nay.
Năm M. Ta 1008, Long Đĩnh đánh Ái Châu (VSL, còn TT nói đánh Hoan Châu), bắt
người ta bỏ cũi mà đốt. 3.
^ Năm T. Ho 1011, tháng 2, Lý Thái Tổ đem đại binh đánh diệt hẳn giặc Cự Long, bắt
được thủ lĩnh đem về. (TT và VSL).
Năm K. Ti 1029, dân giáp Đ ã n N ạ i nổi loạn. Tháng 4, Lý Thái Tông thân chinh. Dẹp
yên (TT, VSL). Sai dân Đãn Nại đào sông Đãn Nại (TT).
Năm T. Vi 1031, Thái Tông đi đánh Hoan Châu (TT, VSL). Ghé chơi Ái Châu, qua
thăm chùa Hương Nghiêm (bia HN).
Năm A. Ho 1035, Ái Châu có loạn, tháng 10 Thái Tông thân chinh. Xử tội mục trưởng
Ái Châu. (TT, VSL).
Năm Q. Vi 1043, tháng Giêng, Ái Châu lại nổi loạn. Vua sai hoàng thái tử Khai Hoàng
vương dẹp yên. (TT, VSL).
Năm c. Da 1050, dân giáp Long Trì thuộc Ngũ Huyện Giang ở Ái Châu nổi loạn
(VSL).
Năm T. Ma 1051, sai kiêu vệ tướng quân Trần Nậm đem người Ngũ Huyện đào sông
Cá Lầm. 3.
'* TT chép Văn Thịnh bị đày lên miền nguồn T ỉm o G ia n g (thượng lưu sông Nhị).
Nhưng VSL chép: bị đày lên nguồn L ư ơ n g G ia n g . Làng Bối Lý (XV/3) có sinh Lê Quát,
đậu trạng nguyên đời Trần Minh Tông. Tục truyền rằng ông là dòng dõi Lê Văn Thịnh.
Vậy sự Lê Văn Thịnh bị đày vào Thanh Hóa có lẽ đúng. Vả chăng đất Thanh Hóa là đất
để giam tù nhân. Ví dụ năm 1128, đày dân làm loạn ở Quảng Nguyên vào Thanh Hóa
(TT). 4.
® Thực ra tên Nghệ An đă có từ năm 1036. Tháng 4 năm B. Ty 1036, Lý Thái Tông đặt
hành doanh ở Hoan Châu ở Nghệ An (TT). Nhưng bấy giờ còn chỉ là một châu. VSL nói
năm 1101, đổi Hoan Châu ra Nghệ An phủ. Nhưng trong các đời sau, chi thấy sử chép
Nghệ An châu mà thôi, ví dụ TT 1128,1073,1131,1132,... 4.
‘ VSL chép tháng Chạp năm N. Ng 1102 có lập xuân. Theo phép lịch, thì năm ấy phải
là năm nhuận, và có hai tiết lập xuân. Còn TT chép vào tháng Giêng. Nay xét lịch nhà
Tống thì năm ấy có tháng 6 nhuận. Vậy chắc VSL chép đúng. Còn TT có lẽ thấy sử cũ
chép tiết lập xuân vào mùa đông tháng Chạp, cho là vô lý, cho nên tự chữa. 4.
^ Năm 1118, Nhân Tông chọn 350 con trai hạng đại hoàng nam mạnh khỏe, để sung
vào các đô Ngọc Giai, Hưng Thánh và Ngự Long binh (TT). Xem vậy, hình như tên Ngự
Long không bỏ. 4.
* Theo VSL, từ khi bị Lý Thánh Tông đánh bại đến hết đời Nhân Tông, Chiêm Thành
sai sứ cống vua Lý, vào những năm sau này: 1073,1075,1077,1081,1082,1083,1084,1085,
1086,1087,1088,1089,1091,1094,1095,1097,1098,1099,1102,1104,1105,1106,1108,1110,
1111,1116,1118,1120,1126. - 6.
287