Page 266 - Lý Thường Kiệt

vì DÂN-vìĐẠO

Việc loạn Lý Giác này cũng như việc đánh Chiêm Thành năm sau, có lẽ
không phải là một cuộc xuất quân quan trọng như CM có ý kể lại trên đây.
VSL không hề chép hai việc ấy. Còn VĐUL chỉ nói qua về Lý Giác mà thôi.

Dẫu sao, chuyện Lý Giác có kết quả là gây lại mối chiến tranh với Chiêm
Thành một lần nữa.
6. Đuổi quân Chiêm
Lý Giác chạy trốn vào Chiêm Thành, nói rõ tình hình trong nước ta cho

vua Chiêm nghe. Theo TT, vua Chiêm bấy giờ là Chế Ma Na; Maspéro nói là
Indravarman 11. Có lẽ Giác mách vua Chiêm rằng từ khi Nhân Tông thân
chính, về võ bị không gia ý như trước. Cho nên vua Chiêm đem quân vào
chiếm lại các đất Lâm Bình, Minh Linh và Bố Chính mà Chế Củ đã nhường
cho ta.
Tháng 2 năm Giáp Thân 1084, vua Lý sai Thường Kiệt đem quân vào
đuổi. Quân Chiêm thua. Chế Ma Na phải trả lại ba châu ấy. (TT).
Như trên đã nói, việc đánh Chiêm Thành này không kịch liệt. Đó chỉ là
một cuộc tuần biên. Một mình TT chép chuyện mà thôi. Các sách VSL và
VĐUL đều không nói đến. Các bia đời Lý cũng không bia nào ghi việc ấy cả.
Nhưng nếu ta xét lịch sử bang giao Chiêm-Việt từ lúc Tống-Lý chiến tranh,

ta cũng có thể hiểu được rằng cuộc xung đột lần này có thể xảy ra, nhưng
cũng chẳng quá một cuộc xích mích ở biên thùy.
Trước đó, Chiêm Thành đã nghe lời Tống, đem quân chực đón đánh
quân ta, trong khi quân Quách Quỳ tấn công mặt bắc để dồn quân ta xuống
cõi miền nam (1076-1077). Nhưng sau, thấy quân Tống phải rút lui, Chiêm
Thành lấy làm lo, sợ ta trả thù. Vì vậy, trong năm 1077, Chiêm sai sứ tới
nước ta; và sứ thần Chiêm, khi tới Biện Kinh cùng một lúc với sứ ta, đã tìm
cách tránh mặt (XIỰ3). Sách VSL chép rất kỹ về việc sứ Chiêm tới, và còn
cho ta biết rằng từ năm 1081 đến 1091, năm nào sứ Chiêm cũng đến cống
vua Lý. Trong khoảng ấy, vua Lý cũng có sai Mạc Hiển Tích đến nước
Chiêm một lần (TT 1084). TT nói là để đòi lễ tuế cống, nhưng có lẽ không
phải, vì mấy năm liền, Chiêm không hề thiếu cống.

277