Page 209 - Lý Thường Kiệt

KHÁNG TỐNG - ĐÒI ĐẤT

này 50 dặm là đường gần (có lẽ đường ải Chi Lăng), đến chỗ kia 100 dặm là
đường xa (có lẽ là đường quanh trong núi). Vua chỉ chỗ hiểm, chỗ bằng, lối
quanh, lối thẳng, thuộc như đếm mấy ngón tay" (theo lời thư Tôn Thù gửi
cho Triều Bổ Chi, chép trong sách Kê lặc).
Đến khi được tin quân Tống không thể sang sông Phú Lương được, vua
tôi Tống rất bất bình, bèn đổ lỗi cho nhau. Ngày 18 tháng 2 năm Đinh Tỵ (K.
Ho, DL 15-3-1077; TB 280/14a) viên thị lang bộ lễ Vương Thiều dâng sớ nói
rằng: "Ngày trước tôi đã diện đàm về việc Quyết Lý, Quảng Nguyên; tôi đã
thấy rằng phàm lo việc nước, đại thần không nên tham hư danh mà quên
thực họa; bỏ sự nghiệp xa mà lấy việc nhỏ làm đầu. Lúc mới khởi việc đánh
An Nam, tôi đã tranh luận kịch liệt, muốn nuôi dân lực và bớt phí tổn, đến
nỗi sinh thù với kẻ chấp chính bấy giờ (Vương An Thạch)". Vua Tống lấy

làm mếch lòng. Vương Thiều bị bãi. (TS 328).
Hạ tuần tháng 2, được tin Quách Quỳ nhận lời đình chiến với Lý, đã lui
quân, và thôi không tìm cách vượt bốn năm chục dặm cuối cùng để hạ Thăng
Long nữa. Tuy nhận được biểu của vua Lý kliiêm tốn xin nhận lỗi, chịu
nhường đất và trở lại tu cống như xưa, nhưng Tống Thần Tông lấy làm bất
mãn. Vua liền muốn sai quân tiếp viện xuống để gắng qua sông. Có viên
giám sát ngự sử Thái Thừa Hi dâng sớ can ngăn (VKT). Trong sớ có nói rằng:
"Thánh nhân đối với man di, làm chính sách không trị mà trị; thế mà
trong thiên hạ không đâu là không trị. Tôi trộm nghĩ rằng, từ khi Giao Chỉ
chưa hàng, ta đem quân đánh, thì chi đánh một góc, mà binh phu đã chết
dọc đường nối tiếp nhau; phí của nước kể hàng ức*'’, hàng vạn. Trong hai

năm nay, thật là lao khổ. Thế mà chỉ được đất vài châu như Quảng Nguyên
mà thôi. Đất ấy cũng chỉ là chỗ cùng hải, cùng sơn, đầy ác thú, khí độc.
Người ấy, đất ấy, nếu có được thì cũng chả có ích gì cho thiên hạ".
"Nếu nói đánh An Nam để hỏi tội, thì nó đã chịu tội rồi".
"Khi xưa rợ Tam Miêu chưa dẹp, vua Thuấn cũng chỉ đi đánh 70 ngày
rồi về. Nay, cớ sao ta lại cần đánh nhiều ngày hơn? Mà bây giờ, Quách Quỳ,

(■) ức = mười vạn. (BBT).

219