Page 205 - Lý Thường Kiệt

KHÁNG TỐNG-oòl ĐẤT

Quân ta bấy giờ đã tiến sâu vào đất bằng (ĐP), có lẽ mé tây núi Nham
Biền. Quân Tống phản công mạnh. Quân ta lui một ít. Quỳ sai các tuớng
Trương Thế Cự, Vương Mẫn, đưa kỵ binh ra giúp sức. Giới Định đặt phục
binh ở trong núi (TB 281/14a) bấy giờ cũng đổ ra. Quân Tống giết chừng vài
nghìn quân ta. Trên đất bằng, kỵ binh Tống rất thắng lợi. Quân ta bị rối
loạn, rút lui hỗn loạn, tranh nhau sang sông trở về, bị chết đuối rất nhiều.
Nước sông ba ngày chảy không hết xác. (TB 279/22a).
Ta ghé thuyền đưa quân về, bị quân Tống bắn đá xuống như mưa làm
thuyền đắm. Hai hoàng tử Hoằng Chân và Chiêu Văn đều bị chết chìm
xuống sông (VSL). Thuyền của đội quân riêng của Hoằng Chân bị đắm,
nhưng ai cũng cầm vững kim bài mà chết (ĐP). Tả lang tướng Nguyễn Căn bị
tướng Tống là Đặng Trung bắt (TB 283/8a).

Trận Kháo Túc này là cuộc đại tấn công của Lý Thường Kiệt, nhưng
thất bại. Các sách và sử Tống đều cho là một cuộc đại thắng của quân Tống,
và thường chép "đánh đại bại quân Giao Chỉ ở sông Phú Lương". Ay là
muốn nói trận này.
Quân ta tấn công bất lợi, bèn đóng giữ bờ nam sông. Quân Tống muốn
sang, mà thuyền không có. Hai bên cầm cự nhau đã 40 ngày. "Đường chỉ
cách 25 dặm mà không thể nào vượt qua được" (NTDT).
Quách Quỳ đợi thủy quân mãi, nhưng không thấy đến.

5. Thủy chiến: trận Đông Kênh
Nguyên là tụi Hòa Mân và Dương Tùng Tiên đã đem thuyền sang hải
phận ta, muốn theo dọc sông Đông Kênh, để vào cửa Bạch Đằng; nhưng
gặp thủy quân của Lý Kế Nguyên chặn lại ở hải phận Vĩnh An.
Các tướng như Trương Thuật, Bùi Cảnh, Bành Tôn đều hăng hái chiến
đấu (TB 288/13a), nhưng cũng không tiến nổi, phải lùi về đóng ở cửa sông

Đông Kênh, có lẽ là cửa Tiên Yên ngày nay (TB 288/13b).
Tùng Tiên, quân tuy ít, nhưng cũng gắng tiến sâu vào cõi ta. Gặp thủy
binh ta, đánh nhau lớn bé, đến 10 trận. "Tuy không giết được nhiều quân
địch, nhưng cũng không đến nỗi thua" (TB 288/6a). Đó là lời bào chữa cho

215