Page 203 - Lý Thường Kiệt
P. 203
KHÁNG TỐNG - oòl ĐẤT
Quân ta chém giết quân địch đã đổ bộ. Phần bị chết, phần xin hàng,
đạo quân đã qua sông hoàn toàn tan vỡ. (NTDT).
Trên đây là lời của Chính Thúc, do Tô Bình kể lại, và chép trong sách
NTDT. Hai ông họ Trình bàn thêm rằng: "Tranh nhau chỉ 25 dặm. Muốn
qua sông lần nữa, nhưng không có thuyền, không có lương để đóng binh
lâu. Lo việc nước mà lầm như vậy, chưa từng thấy" (NTDT 10 và TB 280/17a,
Lê Quý Đôn có sao lại đoạn này trong sách VĐLN của ông).
Thế là mộng tưởng qua sông của quân Tống bị tiêu tán. "Muốn qua
sông lần nữa nhưng không có thuyền!" Sự thất bại của Tống trong việc
hành quân vĩ đại này, được tóm tắt trong lời phê bình ngắn ngủi ấy.
Quỳ đóng quân lâu, đợi thuyền không thấy. Có lúc thám tử về báo có
thuyền từ phía đông lại. Tưởng là thủy quân của Hòa Mân và Dương Tùng
Tiên đã đến, quân sĩ Tống rất mừng. Lúc thuyền tới nơi "lại hóa ra hàng vạn
quân Giao Chỉ, cổ tháo mắng chửi quan quân" (MC Quách Quỳ, theo TB
279/22b).
Quách Quỳ sợ quân mình khinh địch, lại càng cấm ngặt không được
tấn công nữa. Lệnh ban ra rằng: "Ai bàn đánh sẽ bị chém!" (ĐP).
Quân Lý cũng thỉnh thoảng qua sông khiêu chiến. Có lúc cưỡi thuyền
con, chèo sang áp bắc ngạn. Tướng Tống là bọn Diêu Tự đưa tinh binh hết
sức giữ bờ. Quân Lý không lên cạn được. (ĐĐSL 104).
Triệu Tiết sai quân sĩ vào rừng đốn cây, làm những máy bắn đá. Máy
này có một cái cần, ở một đầu có bộ phận để những viên đạn bằng đá. cần
trương lên rồi bật, làm cho đá ở đầu cần bắn đi xa. Tiết dùng công cụ ấy phá
thuyền đậu ở nam ngạn, và để đánh lui thuyền ta, mỗi lúc quân ta tấn công
sang. (TS 332 và ĐĐSL 91).
Hai bên giằng co nhau hơn một tháng, đối ngạn nhìn nhau, không ai
dám quyết liệt tổng tấn công nữa.
Viên chuyển vận phó sứ Quảng Tây Miêu Thì Trung bàn rằng: "Quân
ta không có ý tiến đánh, thì chắc rằng giặc sẽ đi đường tắt tới, để mong khi
ta không phòng bị, may gì phá được ta chăng. Ta nên để chúng làm như
213