Page 65 - Kiến Trúc Đình Chùa Nam Bộ

Hình 2.17. Đặc điềm chinh trị, kinh tế, văn hóa vùng Nam Bộ
Nam Bộ là vựa lúa lớn nhất trong cả nước, đa phần tập trung trong tay các địa chủ, đã
có một thời gian khá dài người lá điền Nam Bộ hoạt động dưới hình thức như một “công
nhân nông nghiệp” (vô sản) trong các “dại dồng, cò bay thẳng cánh” của địa chủ, mà công
bổng của họ là lượng lúa dư ra ít ỏi, sau khi bị thu “tô”, nộp “thuỂ” hà khắc, nặng nề.
Đại bộ phận người dân nông thôn Nam Bộ xưa kia là nghèo đói, ít chữ và chịu nhiều
áp bức tàn khốc của xã hội, nhất là vào thời kỳ thực dán thống trị. Họ không còn tin
tưởng vào thiết chế xã hội mà họ đang cam go chịu đựng, một số ít đi theo phong trào
cách mạng đương thời với hy vọng “đổi dời” thực tại, một số khác lại tin tưởng vào các
tổ chức thẩn quyền, mị dân bằng nhũng quyền năng siêu nhiẽn và bùa ngải phù phép
“ma thuật”... với hy vọng “thoát ly” tức thời. Đó cũng là lý do xuất hiện nhiều “Đạo” và
“Ông Đạo” tại Nam Bộ.
- Đặc điểm tập quán, phong tục:
Tuy vẫn kế thừa truyển thống và tập quán, phong tục xua của cộng đồng người Việt,
nhưng tại Nam Bộ, các tập quán phong tục ấy có phần lỏng lẻo hơn.
Đối với Nam Bộ, đến thời Phấp thuộc, các định chế Nho giáo trước kia bắt đầu
nhường chỗ cho những quan điểm mới thoáng hơn. Thực tế trong cuộc sống, cấc tập
quán, phong tục như: Hôn nhân, tang ma, lễ tiết..., xưa kia thường kèm theo những tục lệ
rất nặng nề, chúng đã bị người dân Nam Bộ phản kháng. “Giữa bao la của một vùng đất
trời mới khai phá, trong cái cô đon trước những thử thách của một vùng thiên nhiên
hoang dã, cái Tình của người Nam Bộ sâu nặng hơn cái lẽ giáo, gia phong:
Dao phay chín ngọn, em bắt trọn có một mình,
Chết thời em chịu chết, biểu buông tình em không buông” [44],
Lưu dân Việt thường là những nông dân ít học, ít thông hiểu luật lệ, ít thòng kinh
điển; với họ các tập quán phong tục, phải “thấu tình, đạt lý”. Do đó, một số tập quán
66