Page 29 - Dinh Dưỡng Dự Phòng Các Bệnh Mạn Tính

Dinh dưỡng dự phòng các bệnh mạn tính

thì gọi là nhóm n - 6 (o) 6) ở vị trí thứ 3 gọi là nhóm n - 3 ((0 3).
Các acid béo thuộc nhóm n - 3 và n - 6 có nhiều vai trò sinh
học nhất.

Acid linoleic (18 carbon 2 nôi kép, 18 : 2, n - 6) là một acid
béo chưa no cần thiết vì không được tổng hỢp trong cơ thể, cần
được cung cấp từ thức ăn. Một sản phẩm chuyển hóa của acid
linoleic là acid arachidonic (20 : 4), khi thiếu acid linoleic, acid
arachidonic có thể thay thê một phần.

Acid linolenic (18 : 3, n - 3) có thể bị kéo dài và khử tạo
thành eicosapentaenoic (EPA 20 : 5, n - 3) và docosa -
hexaenoic (DHA 22 : 6, n - 3) là hai acid béo chưa no cần thiết
có hoạt tính sinh học quan trọng.
Các acid béo chưa no là tiền chất của một nhóm chất sinh
học quan trọng gọi chung là eicosanoid. Eicosanoid bao gồm
các prostaglandin, thromboxan và leukotrien tham gia vào
nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Vai trò của các acid
béo nhóm n - 3 và n - 6 đối vối bệnh tim mạch sẽ được nói tới
ở phần sau. Các loại dầu thực vật như dầu ngô, dầu hưống
dương có nhiều acid béo nhóm n - 6 còn acid béo nhóm n - 3 có
ở các loại rau xanh và một sô" dầu thực vật như dầu đậu tương.
Các acid béo chưa no có nhiều carbon (>18) như acid
arachidonic, docosahexaenoic (DHA) chủ yếu có ở thức ăn động
vật trong khi các hải sản là nguồn EPA (eicosapentaenoic) và
DHA quý. Nhu cầu đề nghị đốì với acid béo chưa no cần thiết
nhóm n - 6 là 3 - 12% năng lượng, nhóm n - 3 là 0,5 - 1% năng
lượng (35).

Gần đây người ta thấy rằng các acid béo đồng phân dạng
trans sản sinh ra trong quá trình oxy hóa các acid béo chưa no
có nhiều mạch kép có tác dụng tương tự như các acid béo no
đốì với chuyển hóa cholesterol.

29