Page 27 - Dinh Dưỡng Dự Phòng Các Bệnh Mạn Tính

Dinh dưỡng dự phòng các bệnh mạn tính

9 acid aniin thiết yếu là: histidin, isoleuxin, leuxin, lysin,
inethionin, phenylalanin, treonin, tryptophan và valin. Hai
acid aniin khác - cystein và tyrosin trở nên thiết yếu khi các
tiền chất của chúng - methionin và phenylalanin bị hạn chế.

Do các protein nguồn gốc thực vật thường nghèo một sô
acid amin cần thiết (lysin ở ngũ cốc, methionin ở đậu đỗ) nên
trước đây người ta thường tính chỉ sô" hóa học (Chemical score)
hoặc thí nghiệm đánh giá chất lượng sinh học của protein
(NPU và PER), tuy vậy đổi với các khẩu phần hỗn hỢp vói một
ít protein động vật (10 - 20%) thì yếu tô" hạn chê nói trên
không còn là vấn đề nữa.

Người ta nhận thâ"v protein, nhất là protein động vật có
tầm quan trọng đô"i vối sự tăng trưởng trẻ em (một sô" các châ't
dinh dưỡng khác như kẽm cũng là yếu tô" tăng trưởng) do đó
lượng protein động vật nên đạt 10 - 25% tổng protein của khẩu
phần (35).
Suy dinh dưỡng do thiếu protein thường gặp ở các nước
đang phát triển đặc biệt ở thời kỳ cai sữa. Trẻ em suy dinh
dưỡng do thiếu protein (kvvashiorkor) thường phù, do thiếu
nàng lượng tống sô" thường gầy đét (marasmus).

3. Lipid
Lipid là một nhóm chất dinh dưỡng lớn, có nguồn gô"c động
và thực vật. Cholesterol, một thành phần lipid có vai trò dinh
dưỡng quan trọng chỉ có trong các tổ chức động vật. Lipid vừa
là nguồn năng lượng, vừa là nguồn của nhiều hỢp châ"t sinh
học quan trọng như cholesterol và phospholipid là thành phần
của màng tê bào và myelin, các acid béo chưa no có nhiều nô"i
kép là tiền châ"t của các eicosanoid.
Lipid là nguồn năng lượng có giá trị cao cần phải đạt ít
nhâ't 15% năng lượng trong khẩu phần người trưởng thành, ở
phụ nữ có thai cần đạt 20%. Người bình thường không béo phì

27