Page 113 - Dinh Dưỡng Dự Phòng Các Bệnh Mạn Tính

Dinh dưỡng dự phòng các bệnh mạn tinh

V. Cơ CHÊ PHÁT SINH BÉO PHÌ

Béo phì là hậu quả của tình trạng mất cân bằng năng
lượng trong đó năng lượng àn vào vượt quá năng lượng tiêu
hao trong một thời gian khá dài. Có nhiều vếu tô phức tạp và
khác nhau đã tác động tới quá trình này, bao gồm di truyền,
sinh lý, tâm lý, xã hội... hơn là một vài yếu tô’ đơn thuần. Tuy
vậy, các nghiên cứu dịch tễ học gần đây cho thây nguyên nhân
cơ bản của sự gia tăng tỷ lệ béo phì trên phạm vi toàn cầu nằm
ở các thay đổi môi trường và hành vi.

1. Chê' độ ăn giàu lipid hoặc đậm độ năng lượng cao

Chê độ àn giàu lipid hoặc đậm độ năng lượng cao có liên
quan chặt chẽ tới sự gia tăng tỷ lệ béo phì. Các thức ăn giàu
chất béo thường ngon nên người ta ăn quá thừa mà không biết.
Những tài liệu của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp
(FAO) và Tồ chức Y tê Thê giới (WHO) về cơ cấu khẩu phần
(tính theo % năng lượng) ở các nước xếp theo mức thu nhập
quốíc dân cho thâ'y như sau:
- Vê p rotein:
Tỷ lệ chung năng lượng do protein của các loại khẩu phần
không khác nhau nhiều (xung quanh 12%), nhưng năng lượng
do protein nguồn gô'c động vật tăng dần khi thu nhập quô'c dân
tăng cao.
- Vẽ lipid:
Mức thu nhập càng cao thì tỷ lệ năng lượng do lipid, nhất
là lipid nguồn gôc động vật càng cao.
- Vê g lucid:
Mức thu nhập càng cao thì năng lượng do glucid nói chung
và tinh bột nói riêng giảm dần, nhưng năng lượng do các loại
đường ngọt (saccharose) tăng lên.

111