Page 109 - Dinh Dưỡng Dự Phòng Các Bệnh Mạn Tính
P. 109
Dinh dưỡng dự phòng các bệnh mạn tinh
Nhiêu yếu tô' bao gồm di truyền, tuổi, giới, uông rượu, hút
thuôc và vận động thể lực có liên quan tới loại béo hình quả
táo hay quả lê mà cơ chê còn chưa sáng tỏ. Các yếu tô' di
truyền có thể ảnh hưởng tới 20 — 50% sự thay đổi tỷ sô' vòng
bụng /vòng mông. Nam giới thường có tỷ sô' vòng bụng /vòng
mông và mỡ bụng cao hơn nữ. Mỡ có khuynh hướng tập trung ở
vùng trung tâm khi tuổi tăng lên giữa tuổi trẻ và tuổi trung
niên ở nam giói, còn ở nữ giữa tuổi trung niên và tuổi già (một
chức phận của tình trạng mãn kinh).
Mặc dù người hút thuôc thường gầy hơn người không hút
thuốc nhưng tỷ sô' vòng bụng /vòng mông của họ lại có khuynh
hưỏng cao hơn. Nhiều nghiên cứu cho thấy rèn luyện thế lực
và thể thao có liên quan tới tỷ sô' vòng bụng /vòng mông. Có các
nghiên cứu cho thấy uô'ng rưỢu, bia làm tăng tích lũy mỡ ở
vùng bụng trong khi đó uô'ng rượu vang lại làm giảm tỷ sô'
vòng bụng /vòng mông.
Một sô' nghiên cứu gần đây cho thấy ở nhiều nưóc châu Á
đang trong thời kỳ chuyển tiếp vê dinh dưỡng (An Độ,
Pakistan) tỷ lệ người béo bụng thường cao và liên quan với sự
gia tăng bệnh đái tháo đường, cả yếu tô di truyền và lôi sông
đều đang được quan tâm nghiên cứu.
Cách phân bô' mỡ trong cơ thể có liên quan đến các nguy cơ
về sức khỏe. Mỡ nội tạng (đo bằng kỹ thuật hình ảnh hoặc tỷ
sô' vòng bụng /vòng mông liên quan ngược chiều với độ nhạy
cảm của insulin; Giữa hàm lượng HDL và tỷ sô vòng bụng
/vòng mông có môi tương quan ngược chiều còn vái LDL và
tổng sô' cholesterol thì kết quả còn chưa thông nhất.
Nhiều bằng chứng cho thấy có mô'i liên quan chặt chẽ giữa
tỷ sô' vòng bụng /vòng mông với nẹuy cơ phát sinh đái tháo
đường không phụ thuộc insulin kể cả sau khi loại trừ ảnh
hưởng của tuổi, BMI, hút thuôc lá và các biến sô' liên quan.
Mổì liên quan giữa tỷ sô' vòng bụng/vòng mông cao với bệnh
tim mạch đã được phát hiện ở một sô nghiên cứu cộng đồng
nhưng không thông nhất đặc chưng bằng ở bệnh đái tháo đường.
107
