Page 42 - Dinh Dưỡng Cận Đại
P. 42
DNA như là tác nhân hoạt động trans (trans acting element). Sự liên kết với DNA
cho tối nay vẫn còn nhiều điều chưa được rõ. M ặt khác Sl4, loại protein có ý nghĩa
quan trọng trong điều hoà phiên bản mRNA, không chỉ tổng hỢp acid béo mà còn
tổng hỢp một loạt các enzym chuyển hoá glucid (carbohydro metabolic enzymes)
đồng thời cũng ức chế acid béo đa nối đôi có chuỗi carbon dài. Gen S14 đã đưỢc xem
là gen có trách nhiệm tham gia tổng hỢp glucid (8). Khi trong khẩu phần ăn có
lượng đường cao, gen Sl4 mRNA sẽ tăng cao, để tác động mRNAs tạo glucokinase,
gluco 6 - phosphat dehydrogenase 6 - phosphat gluconat dehydrogenase và enzym
malic (9). Trong mỗi một trường hỢp, các chất dinh dưỡng (như glucose, acid béo) sẽ
tác động như là các yếu tố điều hòa phiên bản gen.
Sự gây đột biến gen, sẽ mã hoá đến tất cả các yếu tô' phiên bản (transcription
factor) và gây bệnh, đôi khi đã gây ảnh hưởng tối tính đa hưống (pleiotrophic), vì
các yếu tố này điều hoà tác động tối một loạt các gen khác nhau, và các chất dinh
dưỡng đã tác động ảnh hưởng đến thành phần của các yếu tô' phiên bản mã trên.
Một thí dụ khác là chuỗi gen (series of genes) mã hóa enzym, rấ t cần cho sự
chuyển đổi nguyên bào xơ thành tế bào cơ. Các tế bào cơ của động vật có vú rất
lốn và đa nhân, đưỢc hình thành bởi sự hỢp nhâ't các nguyên bào cơ (tiền tê' bào
cơ, myocyte precursor cells), có rất nhiều protein cấu trúc đặc trưng và các
protein có chức năng chuyển hóa năng lượng và thông tin thần kinh cơ. Khi mà
cơ đưỢc tổng hỢp, tấ t cả các protein trên, cũng phải được tổng hỢp trong cùng
một thời gian.
Trong quá trình sinh sản tăng sinh nguyên bào cơ (proliíerating myoblasts)
chỉ một sô' ít protein trên có mặt, như là sự tác động phối hỢp nguyên bào cơ
(myoblasts fuse) và các mRNA của các protein trên sẽ tăng trưởng, và thực hiện
việc tổng hỢp protein.
Điều này chỉ rõ quá trình hoạt động của gen tổng hỢp protein cơ, luôn có sự
phối hỢp và được kiểm tra tại thời điểm phiên bản và cả quá trình đáp ứng thực
hiện việc liên kết gen đơn độc, liên kết điều hoà DNA-protein (single-gene
regulatory DNA binding protein)...
Protein (myo D l) đã đưỢc tách chiết và đưỢc xác định chỉ có trong tê bào cơ,
cũng có thể protein (myo D l) được hình thành trong một sô' tê' bào khác như tê
bào da hoặc tế bào mõ, cũng sẽ thực hiện quá trình hoạt động phát triển gen. Tê
bào da hoặc tê' bào mỡ cũng giông như tế bào cơ, đều có đặc tính của nguyên bào
cơ (myoblast) và trở thành tê' bào cơ (myocyte).
Từ những nhận xét trên, mặc dù tất cả các gen đều cần để tổng hỢp tế bào cơ
và chủ nhân của việc kiểm tra (master controller) đã có m ặt nhưng việc tổng hỢp
có thể không, và sẽ được thực hiện, ở một giới hạn rấ t hạn chế, nếu một hoặc
nhiều acid amin cần thiết cho sự tổng hỢp vắng mặt, hoặc thiếu trong khẩu phần
ăn. Đây là một thí dụ chứng tỏ tác động của gen - dinh dưõng (gene-nutrient) đã
kiêm tra các đặc tính đặc trưng phù hỢp với quá trình tông hỢp protein cơ, và sự
tác động chủ yếu này sẽ thực hiện trong cả quá trình phát trien và trưỏng thành
(process of growth). Xoay quanh thực trạng trên, nếu chất điều hoà chủ (myo D l)
bị biến dạng, sai lệch (aberrant) hoặc một hay nhiều gen đã mã hóa enzym, cần
cho sự tổng hỢp protein trong tế bào cơ, đã bị đột biến, và men đó sẽ không thực
hiện đưỢc chức năng hoặc chỉ thực hiện được một phần chức năng, quá trình phát
38