Page 37 - Dinh Dưỡng Cận Đại
P. 37
đã có trên 100 gen gây sai lệch (genetic aberration) đã cùng phối hỢp gây nhiều
dạng khác nhau của bệnh đái tháo đường (1). Trên thực tế đã phát sinh nhiều đặc
điểm mới của bệnh đái tháo đưòng và có sự khác nhau từ năm này qua năm khác,
do có sự thay đổi trong cung cấp thực phẩm, điều kiện kinh tế và điều kiện dịch tễ
của 1 sô" bệnh phổ biến (2)...
Do những khó khăn vể kinh tế và đời sông, trong và sau đại chiến lần thứ
hai và tiếp theo là sự phát triển kinh tế cao của nưốc Mỹ từ 1950 - 1990 đãrthể
hiện sự giảm nhu cầu năng lượng hàng ngày trong cộng đồng (3) chủ yếu là tinh
bột đường nhưng lại tăng chất béo đã tác động đến sự chuyển hóa và thể hiện ’
dạng phenol của các gen bị đột biến trong điều kiện khẩu phần ăn với số lượng
dư thừa, đã làm tăng bệnh đái tháo đường, không phụ thuộc insulin (NIDDM)
và bệnh béo phì.
Cohen và cộng sự năm 1961 đã theo dõi cộng đồng người Yemen mới nhập cư
khi so sánh với sô' người Yemen đã sống ở Israel trên 20 năm và nhận thấy sô'
người mối nhập cự, có tỷ lệ đái tháo đường không phụ thuộc insulin rất thấp.
Theo dõi tại Mỹ, các tác giả trên cũng nhận thấy NIDDM thường tăng cao, là do
tác động dinh dưỡng đến gen theo tuổi (age nutrient-gene-interaction) và đã giả
thiết cộng đồng người Yemen có gen tác động đến đái đưòng (genetic tendence for
diabetes) và tác động này đã thể hiện trên cộng đồng người Yemen, khi sử dụng
khẩu phần ăn có hàm lượng đường cao. Đây cũng là một điều cảnh báo cho các
dân tộc có tập quán đang sử dụng khẩu phần có hàm lượng đường thấp, muôn
tăng lượng đường trong các thực phẩm của khẩu phần ăn khi có đời sông cao
giống như tại các nước phương tây, đã dẫn đến sự tăng trưởng, tăng lipoprotein
trong máu, sơ cứng động mạch và bệnh về tim... (hyperlipoproteinemia,
atherosclerosis and heart disease).
Khi quan sát khẩu phần ăn, tuổi và tác nhân gen, nhiều nhà khoa học đã
nhận thấy bệnh về động mạch vành phát triển, là yếu tô' tác động giữa dinh dưỡng
và gen. Và đã giả thiết có khá nhiều gen, đã tác động đến điều hoà tỷ lệ lipit trong
máu. M ặt khác các nhà khoa học cũng đã nhận thấy không phải cứ tăng lipid
trong máu là gây bệnh động mạch vành mà còn do thành phần chất béo và đường,
hoặc cũng còn phụ thuộc vào sự sao chép phiên mã và tác động sau chuyển dịch
mã, đến các sản phẩm gen...
Những nghiên cứu gần đây đã xác nhận gen đã tác động đến sự tổng hỢp, vận
chuyển và dự trữ châ't béo trong cơ thể. Nếu sự rốì loạn gen trong quá trình vi thể
nhũ chấp, kết quả sẽ làm tăng cả hai chất triacyglycerol và cholesterol.
Sự đột biến gen có thể mã hóa thành phần, cấu trúc của tim và mạch và cũng
có thể gây bệnh động mạch vành mà nguyên nhân có thể do tác động của một sô'
chất dinh dưỡng đặc trưng với gen chuyên biệt hoặc sản phẩm gen (3)
Polacin acid retinoic và kẽm, là những chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng
trong hình thành cấu tạo bào thai. Nếu íolacin thiếu trong khẩu phần của người
mẹ mang thai, sẽ tăng nguy cơ biến dạng thần kinh bẩm sinh. Sự khuyết tật của
cơ quan thụ thể đối vói acid retinoic có thể giải thích đưỢc khuyết tật của tim bẩm
sinh. Cụ thể của tác động liên quan này hiện chưa đưỢc làm sáng tỏ. Trong hầu
hết các quá trình sinh bệnh như hai bệnh phổ biến là béo trệ và tăng lipid máu
33