Page 169 - Dinh Dưỡng Cận Đại

2. Hấp thu, vận chuyên và chuyển hoá

Phyloquinon thường được hấp thu từ ruột qua hệ thông hạch bạch huyết
(lymphatic System) và khi sự hấp thu chất béo trong ruột bị rối loạn sẽ ảnh hưởng
đến sự hấp thu vitamin K. Khi vào cđ thể, vitamin K tập trung ở gan, và khác với
một sô" vitamin tan trong dầu, vitamin K được chuyển hoá quay vòng rất nhanh
trong gan. Phyloquinon được bài tiết chủ yếu qua đường tiêu hoá theo phân cùng
với mật, ngoài ra còn bài tiết theo đưòng nước tiểu với một lượng ít hơn. Khi vào
ruột, phyloquinon thường được chuyển hoá hoàn toàn qua quá trình oxy hoá các
mạch ở 3 vị trí với các mức khác nhau và có sự phân tách glucuronid.

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh khi động vật ăn khẩu phần thiếu các hạt có
mầm, sẽ làm tăng nhu cầu sử dụng vitamin K. Trong ruột người, do có số lượng vi
sinh vật khá lớn đã sinh tổng hỢp được menaquinon và tập trung ở gan.

3. Chức năng sinh hoá học

Từ khi phát hiện vitamin K (1930), mãi tối năm 1970 mới xác định vitamin K
còn phụ thuộc vào yếu tô" kết vón (clotting íactors) và có tác động đến quá trình sinh
tổng hỢp prothrombin.

Khá nhiều công trình nghiên cứu gián tiếp đã xác định vitamin K có tác động
làm biến đổi vô hiệu hoá chất tiền nhiệm (precursor) làm tăng hoạt tính của
prothrombin.
Sự giảm khả năng liên kết calci trong huyết tương có lượng prothrombin không
bình thường đã xác định được chức năng của vitamin K là có sự gắn kết nhóm liên
kết calci giả (calcium-binding prosthetic group) đến chất tiền nhiệm có trong gan
của protein huyết tương (plasma protein).

4. Sự thiếu vitamin K trên người
Sự thiếu vitamin K trên cơ thể người có liên quan đến sức khoẻ thường ít được
chú ý. Mặt khác, lượng phyloquinon khá phổ biến trong thực phẩm nguồn gốc thực
vật và menaquinon luôn đưỢc sinh tổng hỢp bình thường trong ruột do chủng vi
sinh vật, nên đã cung cấp đủ lượng vitamin K theo nhu cầu của cơ thể. Sự thiếu hụt
vitamin K trên người chủ yếu do vitamin K phụ thuộc vào yếu tô" đông kết trên cơ
thể người trưỏng thành và sau đó là do bệnh hoặc việc lạm dụng thuốc...

Bệnh chảy máu ở trẻ em khi mới sinh thường được xem là triệu chứng thiếu
vitamin K. Nguyên nhân chính do lượng dự trữ vitamin K tại rau thai thấp, không
chuyển đủ lượng vitamin K vào thai nhi. Mặt khác, do trong ruột của trẻ em mối
sinh vô trùng nên đã ngăn cản việc sinh tổng hỢp menaquinon trên trẻ em ngay từ
khi sinh. Mặt khác, do trong cơ thể trẻ em mới sinh lại thiếu prothrombin, nên đã
ngăn cản gan và tổ chức cơ thể sinh tổng hỢp bình thường yếu tố đông kết trong
cơ thể.

161