Page 163 - Dinh Dưỡng Cận Đại

Trên thử nghiệm động vật còn nhận thấy thiếu vitamin E đã có tác động giảm
sự tái sinh sản tại các mô, cơ và loạn dưỡng (dystrophic) cùng có thể dẫn đến tử
vong. Thiếu vitamin E trên gà đã nhận thấy chức năng mao mạch bị thay đổi và
dẫn đến rò rỉ mạch (vascular leakage). Phải sau rất nhiều công trình nghiên cứu
theo dõi và thử nghiệm trên động vật, 30 nám sau đó các nhà khoa học về dinh
dưỡng và y học lâm sàng mới xác định cơ thể ngưồi cũng rất cần vitamin E.
Khi tách vitamin E từ dầu thực vật, Evans và c s đã nhận thấy có 4 thành
phần râ't giống nhau và đặt tên theo thứ tự 4 chữ cái Hy Lạp là: a, p, y, và ô có cấu
trúc được giới thiệu tại hình 3.21.

Rs o

Ỵ-tocopherol H CH3 CH3
5-tocopherol H H CH3

Hình 3.21. Cõng thức hoá học của 4 tocopherol

Cấu trúc của 4 tocopherol đều có 2 phần: hai vòng phức hỢp và chuỗi carbon dài
khác nhau ở vị trí gốc methyl trên vòng. Ngoài ra các nhà khoa học còn phát hiện
có 4 thành phần khác tương tự nhưng lại có 3 nối đôi trên chuỗi carbon và được
gọi là a, p, Y, và ô tocotrienol, đều có hoạt tính sinh học thấp hơn tocopherol.
Do tocopherol có 3 nguyên tô" carbon không đối xứng nên có khả năng hình
thành 8 thê sao kép đồng phân (diastereoisomers) và chỉ có 1 dạng được phát hiện
có trong thiên nhiên và có hoạt tính sinh học cao nhất được đặt tên là RRR-a-
tocopherol, trước đây gọi là d-a-tocopherol. Khi vitamin E được tổng hỢp, một hỗn
hợp có 8 đồng phân được đặt tên là all-rac-a -tocopherol (tên cũ là dl-a-tocopherol).
Theo Dược điển Hoa Kỳ đơn vị quốc tê (IU) vitamin E tương đương Img all-rac a-
tocopheryl acetat; 0,67mg RRR-a-tocopherol hoặc 0,74mg RRR-a-tocopheryl acetat.
Vitamin E dễ bị oxy hoá ngoài không khí, đặc biệt khi có mặt của sắt và một sô"
kim loại khác. Khi bị oxy hoá nhóm hydroxyl ở vòng phức hỢp sẽ biến đổi thành
nhóm oxy, vòng được mở và hình thành dạng quinon tocopheryl không có hoạt tính
sinh học. Đê đê phòng sự oxy hoá, a-tocopherol đưỢc este hoá với acid acetic thành
a-tocopherol acetat. Dạng vitamin E (acetat) không bị oxy hoá và không có hoạt
tính sinh học khi chưa đưỢc thuỷ phân. Trong dạ dày ruột, các men sẽ thuỷ phân
dạng este và giải phóng tocopherol hấp thu vào cơ thể.

Vitamin E rất dễ dàng được định lượng bằng thiết bị lỏng cao áp (HPLC) trong
các loại dầu, mỡ thực phẩm, rau quả thiên nhiên, trong tiểu cầu và huyết tương.

155