Page 151 - Dinh Dưỡng Cận Đại
P. 151

1.  Tác  động  và  hiệu  quả  sinh  học  của  carotenoid  trong  đáp  ứng  miễn  dịch  và
     tăng hiệu quả sinh sản

         Trong cđ  thể  carotenoid  được  chuyển  hoá  thành  vitamin A và  John  Glover  (2)
     năm  1960 đã giả thiết sự phân chia chuyển hoá carotenoid theo hai hưống:
        -   Tách thành 2 phân tử retinol.

        -   Tách không cân xứng thành 2 phân tử beta apocarotenal ngắn và dài, sau đó
           beta apocarotenal dài lại được loại bỏ đoạn C2, C3 để thành retinol.

        Thực phẩm có nguồn gốc carotenoid cao là dầu cọ đỏ, trong lOOml có 5.7mg beta
     caroten,  nhưng trong dầu  gấc cao hơn  40 lần,  trên 200mg  (3).  Carotenoid cùng vối
     alpha  tocopherol,  vitamin  c,  glutathion  và  selen  đều  được  coi  là  các  chất  dinh
     dưổng chông oxy hoá có tác dụng điều hoà  sự đáp ứng miễn  dịch trong cơ thể.  Bản
    chất tự nhiên của chất chông oxy hoá là chủ động phòng chông sự oxy hoá trong cấu
     trúc  tê  bào bằng cách cung cấp  1  hoặc 2  điện tử cho  một số tế bào có hoạt tính oxy
     hoá.  Trong  cơ  thể  tuỳ  theo  điều  kiện  khác  nhau,  một  số thành  phần  có  thể  nhận
     điện tử từ châ't cho để trở thành chất ái oxy và đưỢc sử dụng như là chất chông oxy
     hoá  hoặc  ái  oxy  và  tác  động phản  ứng luôn phụ thuộc vào  trạng thái oxy hoá khử
    ban  đầu  và  bản  chất  hoá  học  của  phân  tử  tác  động...  Tác  động  chủ  yếu  của
    carotenoid không phải là tham  gia  quá trình  oxy hoá khử  mà là trao  đổi thông tin
     từ tế bào đến tế bào, tác động tới cấu trúc và chức phận của màng tế  bào và tăng sự
     đáp ứng miễn dịch đối với cơ thể (4).  Chính vì tác động trên mà các nhà sinh học lại
    xác định carotenoid là những chất điều hoà dinh dưỡng (2).

          Bảng 3.35.  Nồng độ carotenoid trong huyết thanh của người  lớn 40 tuổi tính theo
                        micromol/L tại  Hoa  Kỳ (khảo sát năm  1988-1994)

       TT        Carotenoid          Nam            Nữ        Tham khảo (5th-95th Bách
                                                                 phân vị (percentile))
        1    Lycopen                 0.47          0.41                0.13-0.82

       2     Lutein + zeaxanthin     0.35          0.35                0.16-0.72
        3    Beta-cryptoxanthin      0.13          0.13               0.05-0.38
       4     Beta caroten            0.22          0.28                0.09-0.91

        5    Alpha caroten           0.065        0.081               0.02-0.22

        Đối  với  động  vật  có  vú  carotenoid  là  tiền  vitamin A tham  gia  khá  nhiều  chức
     năng sinh  học trong quá trình phát triển và trưởng thành của cơ thể,  tăng sự trao
     đổi  thông  tin  giữa  các  tế bào  trong  nuôi  cấy  mô,  đáp  ứng  quá  trình  miễn  dịch  và
     tăng hiệu  quả  sinh  sản  trong thời  kỳ  mang thai...  Theo  dõi  lợn cái  được tiêm  beta
     caroten  228mg/tuần vào  thời kỳ mang thai thì tỉ lệ lợn nái  đẻ  nhiều con, ít bị chết
     và  con  to  hơn  hẳn  so với  nhóm  chứng.  Với  nhóm  tiêm  vitamin  A  liều lượng tương
     đương cũng nhận thấy có hiệu quả tương tự.  Ngoài ra carotenoid còn ngăn cản quá
     trình tạo khối u, gây đột biến, biến đổi tế bào và trao đổi nhiễm sắc tử chị em (1).




                                                                                      143
   146   147   148   149   150   151   152   153   154   155   156