Page 131 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

nghiệm qua thực tế và ít nhiều nó đã có những kết quả nhất định. Chính vì vậy,

nó được mọi người chấp nhận và được truyền từ đòi này sang đời khác và trở

thành tập quán của họ.

3. TẬP QUÁN DINH DƯỜNG CỦA DÂN TỘC TÀY - NÙNG

Trên thực tế ngưòi Tày và người Nùng luôn luôn sông gần nhau và có mối

quan hệ kinh tế, văn hoá và an ninh xã hội rất mật thiết. Người Tày, Nùng

được coi là người bản địa của Việt Nam vối dân sô" đông nhất trong số các dân

tộc thiểu số ở miền Bắc nước ta. Trong tiến trình lịch sử, sô" lượng người Nùng

luôn ít hơn số lượng người Tày nên có một bộ phận không nhỏ người Nùng đã bị

Tày hoá hoặc nếu có tồn tại mang bản sắc riêng rẽ thì cũng bị ảnh hưởng văn

hoá Tày khá sâu sắc.

Nông phẩm chính của cư dân Tày, Nùng là lúa tẻ vì vậy, cơm gạo tẻ là

thành phần chủ yếu trong những bữa ăn thường nhật. Việc xử lý nông phẩm để

chế biến món ăn của người Tày, Nùng có những nét đặc sắc. Với gạo tẻ, họ thổi

cơm bằng nồi, không đồ như người Giáy, người H’Mong gạo tẻ còn được xay

thành bột để chế biến một số loại bánh như: bánh đúc, bánh đa, bánh dậm và
• • • J I % %
cất rượu. Với ngô, họ sử dụng một cách rất linh hoạt, tạo ra những món ăn rất

phong phú không kém gì gạo. Ngô được giã nhỏ hoặc xay bàng cối đá thành bột

để độn gạo thổi cơm, nấu cháo hoặc làm các loại bánh như: bánh đúc, bánh

cuốn, bán rán, bánh dậm, bánh khảo. Cháo bột ngô (có khi được pha thêm gạo)

quấy đặc, sánh như bánh đúc nóng củng là một món ăn khá phổ biến, nhất ở các

bản Nùng. Trong bữa cơm, các gia đình thựờng có thêm nồi cháo để ăn rải rác

trong ngày. Đó là thói quen, là sở trường của đồng bào trong khi dùng bữa.

Nhưng những món ăn truyền thống được chế biến từ gạo nếp lại càng hấp dẫn

và tinh tế, phong phú hơn nhiều. Với nếp non được ngắt về làm cốm. Đơn giản

nhất là món cốm non trộn với đỗ xanh và đường. Cách khác là côm được rảy

nước nóng cho ẩm và dễ liên kết với nhau, sau đó lấy lá bao lại thành từng gói

rồi ngâm trong thùng nưốc lạnh qua đêm. Khi ăn thì bóc lá lấy cốm chấm vối

mật ong. Cô'm cá là món được làm bằng thịt cá chép, cá quả thái miếng nhỏ, xào

với hành mõ rồi đổ côm vào đảo đều lên, ăn khi còn nórig. Côm thịt lại là món

được làm bằng thịt vịt băm nhỏ, trộn đều với cốm, sau đó lấy lá gói lại rồi dùng

nước xáo luộc lên người Tày, Nùng có riêng một tết cốm.

Một nét phong phú khác của nếp từ bếp lửa Tày, Nùng là các loại xôi màu

hấp dẫn. Ngày tết Thanh minh có xôi nhuộm lá cẩm màu tím hoặc màu xanh,

đỏ. Tết Trung thu có xôi trám đen. Tết mồng 9 tháng 9 có xôi lá gừng màu xanh

mạ. Nhưng phong phú, đa dạng hơn vẫn là các thứ bánh được chê biến từ chất

liệu chính là hạt gạo nếp nguyên hay bột nếp làm cho mỗi ngày tết thật sự có

hương vị riêng. Tết Tháng giêng là lón nhất, có bánh chưng, bánh khảo, bánh

bỏng, chè lam. Tết Thanh Minh có bánh lá ngải, bánh rán. Tết Đoan ngọ có

bánh tro. Rằm tháng 7 là tết lớn thứ 2 thì có bánh đa, bánh mật, bánh dầy.

131