Page 135 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

bụng lạnh. Thực tế cho thấy trẻ được tắm bằng thuốc này có sức để kháng tốt,

mẹ khoẻ mạnh sau 3 ngày có thể làm việc như bình thưòng.

Có thể nói đồng bào H’Mông, Dao rất quan tâm đến việc ăn uổng của trẻ.

Thòi kỳ đầu chủ yếu đứa trẻ được ăn sữa mẹ, sau khi đầy tháng, đứa trẻ được

ăn thêm nước cơm, nước cháo hoặc nhai cơm thật kỹ với chuối rồi mớm cho trẻ,

họ không có thói quen cho trẻ ăn bột. Được 5 - 6 tháng đứa trẻ được tập ăn cơm

nát hoặc cháo đặc hầm vói thịt hoặc rau. Tuy vậy, đây chỉ là bữa ăn phụ nhằm

giúp trẻ tập ăn, chống đói khi người mẹ thiếu sữa hoặc đi làm về muộn. Đồng

bào có thói quen cho con bú thường xuyên đến khi được 2 - 3 tuổi hoặc đến khi

sinh con lần sau. Trong ăn uống, trẻ nhỏ thường được ưu tiên hơn, mỗi khi thịt

gà dù to hay bé, nhà vắng khách hay đông khách nhất thiết phải để cái đùi gà

cho trẻ. Ngoài ra đồng bào còn luộc thêm trứng gà, trứng vịt cho trẻ ăn. Bà con

cô bác, hàng xóm khi có miếng ăn ngon, có việc cần mổ gà hay lợn đều dành

phần cho trẻ dù chỉ là một chiếc đùi gà, vài miếng thịt lợn, một nắm xôi.

Trong quá trình chăm sóc trẻ, nếu đứa trẻ bị ốm đồng bào chữa chạy bằng

một sô thuôc cô truyền theo hưống dẫn của thầy thuốc trong bản như đối khi trẻ

bị bỏng dùng lá hẹ giã nhỏ trộn với lòng trắng trứng gà đắp vào chỗ bỏng, đau

bụng đi ngoài nhiều lần cho uống nước đun sôi với búp ổi, lá sim, vỏ cây vải; trẻ

lên sởi cho uống nước đun sôi vối quả cây dứa dại màu tím, con giun đất đã rửa

sạch, đồng thời tăng cường cho trẻ ăn các chất tanh như cá, trứng; khi trẻ bị ho

cho ăn thịt con tắc kè nướng, trẻ bị mụn lấy vỏ cây mạp lấu giã nhuyễn đắp vào

mủ để hút mủ, không đi tiểu được lấy rễ chanh, lá tre, cau sau, chà sau, râu ngô

nấu lấy nước cho uống...

Trong thời gian mang thai, phụ nữ kiêng ăn cay, kiêng không ăn đồ có quá

nhiều dinh dưỡng vì sợ con to khó đẻ, kiêng không ăn thịt trâu có chửa bị chết.

Đôi với người Dao, họ còn kiêng không ăn thịt chim diều hâu, thịt các con vật bị

hổ giết sợ sau này mẹ và con bị bệnh phong, kiêng không ăn quả bí sợ sau này

bào thai biến thành quả bí, kiêng uống thuốc bằng các loại cây có quả gai sợ sau

này đứa trẻ bị mụn nhọt, kiêng không mổ gà, vịt, ngan vì quan niệm thai nhi sợ

máu sẽ không ra được. Gặp trưòng hợp đẻ khó, người H’Mông thường cúng đuổi

tà ma và cho sản phụ uống một sô" loại thuốc nam cổ truyền. Ngày xưa, đồng

bào có quan niệm sai cho rằng đẻ khó là do âm đức của nhà chồng. Vì vậy muốn

đẻ dễ, sản phụ phải uống nước rửa tay của bô" mẹ chồng. Họ cho rằng, làm như

vậy là biểu hiện của sự ản năn, hối lỗi, sẽ được tha thứ và dễ đẻ hơn.

Phụ nữ đẻ xong, phải kiêng một số thực phẩm nhằm giữ sức khoẻ cũng

như để có đủ sữa nuôi con. Người Dao Đỏ và Dao Áo dài kiêng ăn các loại thịt

như thịt lợn nái, trâu bò, hươu nai, gà trống... Trong tháng đầu sau sinh, sản

phụ người Dao Áo dài kiêng ăn cá chuối vi họ cho rằng cá rất có hại cho sức

khoẻ của sản phụ. Người H’Mông cũng có kiêng kỵ tương tự: trong vòng một

tháng ngưòi sản phụ không được ăn thịt chim chóc, trâu bò, lợn nái, thịt gà lông

trắng, gà hoa mơ, thịt gà xào gừng, nghệ hoặc sào vối những gia vị có mùi thơm

khác sợ sau này mắc bệnh, không uống nước lã sợ đau bụng, không ăn muối

135