Page 138 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

đồng bào vùng cao cho rằng uống rượu đế chống rét, để làm ấm, nóng

người lên. Khi uống rượu, mạch máu ngoại vi giãn nở toả ra rất nhiều

năng lượng, da dẻ trỏ lên hồng hào, song đây chỉ là cảm giác ảo, có tác

động rất ngắn. Thực tế cơ thể mất nhiệt và cơ chế điều hoà thân nhiệt bị

rối loạn vì vậy khi gặp trời lạnh sệ rất nguy hiểm. Cần lưu ý uống rượu

trong những ngày lễ tết, để hoà nhập với mọi ngưòi, cần một chút hưng

phấn thì có thể uống vài chén cho vui nhưng không nên uống nhiều.

- Do đặc điểm địa bàn cư trú, đồng bào các dân tộc thiểu sô" miền núi phía

Bắc luôn phải đối phó vối các bệnh tật từ đơn giản đến phức tạp vì vậy họ

đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm trong việc dùng thức ăn, thức uống đê

trị và phòng bệnh theo nguyên lý âm dương. Thức ăn là thuốc, thuốc là

thức ăn, so với đông y và tây y, thuốc nam dễ tìm kiếm, ít tốn kém, phù

hợp với tập tục của đồng bào các dân tộc thiểu sô".

- Những kiêng kị trong ăn uống cũng như trong đời sông của các dân tộc

thiểu số tồn tại như một quy tắc ứng xử tự nhiên. Nhìn chung, nội dung

kiêng kị của các dân tộc là tương đối giông nhau, nhưng hình thức thể

hiện ở mỗi dân tộc mỗi khác. Do đặc tính huyền bí chúng đã khiến họ phục

tùng một cách tự nhiên như phục tùng những sự vật tự nhiên và tin rằng

sự vi phạm ắt sẽ mang đến cho họ sự trừng phạt nghiêm ngặt nhất mà

không cần biết đến lý do của sự cấm đoán kiêng kị. Những lý do này dựa

trên những chi tiết hầu như chẳng có giá trị gì, dưòng như chỉ cấu thành

từ một thứ nghi điển mà thôi như: kiêng ăn thịt trâu, bò, chó sợ uế tạp,

phụ nữ có thai kiêng ăn uống các loại cây có gai vì sợ con bị mụn nhọt,

không ăn chuối dính đôi vì sợ sinh đôi, kiêng ăn ốc sợ con bị thè lưỡi như

Ốc, kiêng không ăn thịt dúi sợ sau này con hay khịt mũi, kiêng ăn măng sợ

vể già vừa nói chuyện vừa lúc lắc đầu như măng, kiêng không ăn quả bí sợ

sau này bào thai biến thành quả bí, không dám ăn nhiều sợ con to khó

đẻ... người bị Ốm không ăn thịt trâu, thịt lợn sề, kiêng ăn thực vật có thân

rỗng vì cho rằng ăn vào sẽ làm rỗng xương cốt... về quan điểm dinh dưõng,

các thức ăn kiêng này đều là những thực phẩm giầu dinh dưỡng. Phụ nữ

có thai, người ốm nhu cầu dinh dưỡng cao hơn bình thường vì vậy cần được

ăn uống nhiều hơn, đặc biệt là thức ăn giầu protein và vitamin, không nên

kiêng bất cứ thực phẩm nào trừ các chất kích thích. Nếu kiêng khem quá

mức sẽ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A, thiếu máu

thiếu sắt, trẻ dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn, người ốm càng ốm nặng

thêm.

Mặc dù còn khá nhiều kiêng kị trong ăn uống với nhiều lý do khác nhau

nhưng tựu chung lại, việc ăn kiêng là biện pháp mà con người tin rằng sẽ giúp

cho họ nâng cao sức khoẻ, phòng, tránh được bệnh tật. Người làm công tác Y tế

cần hiểu rõ tập quán dinh dưỡng của từng dân tộc để có cách ứng xử văn hoá,

khoa học trên cơ sở tôn trọng tín ngưỡng, giữ gìn và phát huy những tập quán

dinh dưỡng có lợi, khéo léo vận động bài trừ dần dần các tập quán dinh dưỡng

không có lợi cho sức khoẻ nhân dân.

138