Page 137 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe

món ăn thường ngày của đồng bào các dân tộc thiểu sô", về dinh dưỡng măng

không cung cấp nhiều chất bố nhưng lại cung cấp nhiều chất xơ giúp chống

táo bón và quét sạch các chất độc, chất thải và cholesterol thừa ra khỏi cơ

thể nhất là ngày tết ăn nhiều thịt. Bữa ăn ngày lễ tết là những hoạt động

văn hoá, tín ngưởng của đồng bào các dân tộc thiểu sô" song cần hiểu rõ ý

nghĩa và tổ chức sao cho phù hợp với thực tế của từng gia đình tránh lãng

phí và mất đi sự cân đối trong khẩu phần.

Nhìn chung, phong cách ăn uống của các dân tộc miền núi có những nét

tương đồng, thể hiện ỏ những điểm chính như sau:

- Cách ăn của đồng bào các dân tộc thiểu sô" miền núi phía Bắc thể hiện

tính cộng đồng rất cao. Các thành viên trong gia đình ăn cùng mâm, cùng

quây tròn bên những vò rượu. Đồ ăn trong các buổi tế lễ được chia đều cho

mọi người, mọi thành viên trong cộng đồng đều có quyền hưởng lộc một

cách bình đẳng. Người H’Mông cho toàn bộ con vật hiến sinh vào chảo nấu

thành món canh thắng cố để mọi thành viên của cộng đồng đều có thế

thưởng thức được toàn thể bộ phận của con vật.

- Cách ăn còn thể hiện sự kính trọng và nhường nhịn. Người dưới đợi kẻ

trên, nhưng ngược lại người trên nhường kẻ dưới. Những thức ăn ngon

luôn được ưu tiên dành phần cho người cao tuổi hoặc trẻ nhỏ.

- Chủ yếu sử dụng thực phẩm nguồn gốc thực vật. Các món ăn đều được chế

biến theo cách phối hợp nhiều loại thức ăn tạo nên cảm giác ngon miệng và

sự cân đôi vể thành phần các chất dinh dưõng trong khẩu phần.

- Sử dụng nhiều gia vị từ thiên nhiên. Gia vị có tác dụng kích thích niêm

mạc miệng, dạ dày làm tăng hoạt động tiết dịch của các tuyến tiêu hoá. Một

số gia vị còn có tác dụng làm tăng miễn dịch của cơ thể vì có ảnh hưởng rõ

rệt tới hoạt động thực bào của bạch cầu.

- Hầu hết các dân tộc thiểu số đều thưòng xuyên ăn cháo, chảo vừa là đồ

ăn vừa là thức uống rải rác trong ngày. Cách ăn này có tác dụng bồ bổ sức

khoẻ sau khi đi rừng, làm nương, bát cháo nóng còn làm toát mồ hôi chẳng

khác gì tác dụng của nồi nưóc xông làm nhẹ người.

- So với đồng bào miền xuôi, các dân tộc thiểu sô" miền núi phía Bắc sử

dụng nhiều gạo nếp. Gạo nếp có giá trị dinh dưỡng cao hơn gạo tẻ song dễ

chán, không ăn được nhiều vì vậy đồng bào đã khéo léo chế biến thành

nhiều sản phẩm khác nhau phục vụ cho bữa ăn ngày thường cũng như tế

lễ như xôi nhiều màu, bánh các loại.

- Đồng bào các dân tộc thiểu sô' còn có tập tục uổng nhiều rượu. Họ uống

rượu trong ngày Tết, đám cưới, đám ma, lễ hội... ngày vui cũng như ngày

buồn đểu không thể thiếu được rượu, thậm chí cả những ngày thường

nhật, khách đến nhà, trước uống rượu sau uống trà. Rượu làm cho người

ta cởi mỏ với nhau hơn, cuộc vui thêm vui nhưng rượu cũng ảnh hưởng đến

sức khoẻ đưa đến các bệnh dạ dày, gan, thận, tâm thần kinh... Một số

137