Page 108 - Chăm Sóc Sức Khoẻ Bằng Y Học Cổ Truyền

huyễn vựng, lưỡi cứng, ù tai, chứng tê, kinh sợ đều
do can phong chấn động” trên lâm sàng thường gọi
là chứng can phong.
“Can phong” và “Can dương” là hai loạn chứng
hậu, theo thói quen thường cho rằng can phong là
do can dương gây nên gọi là “can dương hóa phong”
“quyết dương hóa phong” vì vậy nên thường kết
hợp “phong” và “dương" làm một", can dương là
chứng hậu do huyết hư sinh nội nhiệt mà dương
nổi lên, còn can phong thuần túy là hiện tượng hư.
Không phải riêng can huyết hư mà cả thận âm
cũng hư. Do âm huyết hư không có khả năng nuôi
dưỡng các khiếu và chi thê gây nên hiện tượng
chấn động không yên. Tuy nhiên có chỗ nó cũng
kết hợp vối can dương. Thực tê trên lâm sàng
những trường hợp “can dương” nhẹ thì dùng thuốc
thanh nhiệt tiềm chấn, trường hợp nặng phải
dưỡng can; Còn can phong phải bổ can thận tư dịch
dưỡng âm kèm các thuốc tiềm chấn. Dùng thuổc
không giông như can dương.

8. Can hàn:
Là danh từ bệnh lý, có 2 nguyên nhân gây nên
can hàn: một là trực trúng hàn tà làm đình trệ khí
huyết của can, biểu hiện là tứ chi quyết lãnh, đau
bụng, móng tay xanh tím mạch huyền tê hoặc
trầm tê muôn tuyệt, bệnh diễn ra rất nhanh. Hai
là can dương hư, cơ năng suy nhược biểu hiện mệt

109