Page 107 - Chăm Sóc Sức Khoẻ Bằng Y Học Cổ Truyền

không túc giang được sinh ra nôn mửa. Can nhiệt
dẫn đến can dương thường kèm theo huyết hư,
huyết hư dẫn đến can dương thường thấy có hiện
tượng nội nhiệt, 2 vấn đề này thường không phân
biệt rõ ràng. Đe phân, biệt phải thấy rằng can
dương do can nhiệt gây nên là chứng thực và can
dương do huyết hư gây nên là chứng hư. Nói can
dương hư là dựa vào triệu chứng đau dần, tay chân
cưng, sỢ hãi, chân tay lạnh.
Trường hợp can dương do huyết hư: Vì huyết
hư sinh nội nhiệt nên dương thăng bản thân can
dương không hư. Nếu bản thân can dương hư phát
nhiệt thì tất nhiên là tính chất sẽ khác. Trường
hợp “can dương” thực chứng thì dùng các thuốc có
tính chất thanh, tư dưỡng, nhu trấn đê tiềm dương
còn “can dương” thuộc hư chứng phải dùng các
thuốc ôn dưỡng để hỗ trợ năng lực sinh phát.

7. Can phong:
Danh từ bệnh lý và là tên bệnh; can là tạng
thuộc phong mộc, huyết hư sinh táo sinh phong gọi
là “can phong” khác với phong ở bên ngoài nên gọi
là “nội phong”: tính chất của phong là di chuyển
chứng trạng chủ yếu của phong là xây xẩm, ù tai
nôn mửa hồi hộp. “Nội kinh” nói: “Chủ phong trạo
huyễn giai thuộc vu can” (mọi chứng phong huyễn
vựng đều thuộc can). “Loại chứng trị tài” đã nói:
“Phong thuộc mộc, mộc uất hóa hỏa, gây chứng

108