Page 79 - Biến Chứng Bệnh Đái Tháo Đường

Qua nghiên cứu và theo dõi trên lâm sàng ở nhiều trung

tâm đã chứng minh vai trò của biguanid làm giảm sinh glucose

và tãng sản sinh lactat ả ruột. So sánh 3 chất metformin,

phenformin và buformin cho thấy cơ chế hạ glucose huyết và

tăng lactat tương tự nhau. Metformin được tập trung ố màng ty

lạp thể do đó làm giảm vận chuyển oxy vào tế bào, chậm tân tạo

glucose và tích luỹ lactat. Khi bệnh nhân dùng buformin và

uống rượu sẽ làm tăng khả năng tạo lactat.

/ * ♦ -•

Việc sử dụng không đúng chỉ định và quá liều metformin

là nguyên nhân gây nhiễm toan acid lactic ỏ bệnh nhân đái

tháo đường. Nhiễm toan acid lactic gây nên sự chậm phân huỷ

và đào thải thuốc, sự tích tụ các sản phẩm này có thể là hậu

quả của suy thận cấp hoặc mạn tính kèm theo. Metformin

được đào thải ỏ dạng không chuyển hóa và chủ yếu qua thận,

sau khi dùng liều duy nhất 95% được đào thải ra nước tiểu,

nếu dùng nhiều ngày với chức năng thận bình thường, nồng

độ thuổc trong máu trung bình 2-3ng/ml. Nhưng khi nhiễm

toan acid lactic nồng độ metformin trong huyết thanh cao tới

12-90^ig/ml. Đặc biệt trong các trường hợp có suy thận. Quá

trình bài tiết metformin phụ thuộc vào độ thanh thải

creatinin của thận, ngoài ra còn một sô" yếu tô" ảnh hưởng tới

bài tiết metformin đó là tuổi và pH máu, metformin bị hấp

dẫn bởi pH trong tế bào. Khi bị nhiễm toan dịch ngoại bào,

hiệu ứng này sẽ tảng lên rất nhanh.

đ. Vấn đề nuôi dưỡng bằng glucose tĩnh mạch và nhiễm

toan acid lactic

Các thầy thuốc ít chú ý tới vấn để này, đặc biệt khi nuôi

dưỡng bằng đường tĩnh mạch dùng các chất như fructose,

sorbitol, xylitol. Các chất này được ưa dùng bởi chuyển hóa của

chúng không phụ thuộc insulin và kích thích hệ mạch máu tốt

hơn glucose. Tuy nhiên các loại đường nuôi dưỡng này đều kích

thích sản xuất lactat. 35% lượng fructose chuyển thành lactat

chủ yếu theo con đường yếm khí. Vì vậy khi thiếu oxy tổ chức,

8 1