Page 506 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Riêng phần tôi, tự biết không phải là nghệ sĩ,
dủ là nghệ sĩ tồi, tôi cố gắng làm điều có thể làm.
Tôi có giới thiệu tám mẹo để cho tiểu thuyết dài
Việt Nam có tầm vóc thế giới. Các bài này đã đăng
trên báo Sông Hương. Sau đó, tôi giới thiệu một
cách nhìn mới mà tôi gọi là "ngữ nghĩa của hình
thức". Quyển đầu đã ra năm 1996 nhan đề "Cách
giảng văn học theo ngôn ngữ học", rồi đến những
quyển khác, tủy theo tình hình có thể chấp nhận
đến đâu. Người nghiên cứu Việt Nam không thể
làm như người phương Tây, anh ta phải tính sao
cho sự đóng góp của mình không quá khó chịu mà
lại có kết quả. Trong việc này, tôi thất bại nhiều
hơn thành công, nhưng cũng không đến nỗi không
nói được điều gì hữu ích cho nên mới có thể có một
vài ý kiến.
Năm 1952, tôi ở Vụ Văn học nghệ thuật quen
thân với các anh Văn Cao, Thế Lữ, Tô Ngọc Vân,
các bác Phan Khôi, Trần Văn Giáp, Đào Duy Anh,
và sống cùng một nhà với phần lớn các bậc đàn
anh. Tuy còn bé, nhưng đã đọc Kant quá kỹ, và đọc
hết Bách gia chư tử, tôi muốn tìm hiểu bằng cách
nào các bậc đàn anh có thể sáng tác được những
tác phẩm đã từng thu hút tôi đến như vậy? Điều
tôi rất ngạc nhiên là các bậc đàn anh của tôi không
trả lời được tại sao, bằng cách nào các vị đã tạo
nên một sự đứt đoạn thành công. Tôi không thấy
ai như Leonard de Vinci quy được những thao tác
nghệ thuật của mình ra thành biện pháp làm việc.
Họ làm rất thành công, nhưng không quy được những

508