Page 503 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

này còn phải mò mẫm chán mới len được vào hội
họa. Vai trò của nhà nghệ sĩ lớn lá cực kỳ quan
trọng. Rồi sau đó những ngưdi khác tiếp tục cải
tiến, làm cho ngành nghệ thuật mới ngày càng đa
dạng và phong phú về chất liệu, màu sắc, khả năng
diễn tả... Theo tôi, nghệ sĩ Nguyễn Gia Trí xứng
đáng là ông tổ trong nghề tranh sơn mái.
Nhưng vẫn chưa đủ. Còn một yếu tố thứ ba cực
kỳ quan trọng lá sự tham gia của khoa học, kỹ thuật.
Cần có sự đóng góp của các nhà hóa học để cho
tranh sơn mải chịu được mọi khí hậu, không bị nứt
nẻ trong khí hậu ôn đới. cần có sự đóng góp của
các nhà văn hóa học để nêu rõ ở từng nền văn hóa
thì loại đề tài nào là phù hợp với từng nền văn hóa
một, với sở thích người Nhật, người Mỹ, ngưòi Pháp...
Phải khảo sát xem ở từng nước, trong từng thời kỳ,
trường phái nào là ăn khách, cách bố cục nào là
hấp dẫn... Rồi sau đó mới đến các nghệ nhân làm
theo mẫu. Chỉ có như thế ta mới tạo nên được một
thị trường sơn mài đem lại danh tiếng và cả đô la
cho đất nước. Vá khi sơn mài đã nhập vào cái lưới
tiếp thị thì nó phục tùng các quy luật của chế độ
tiếp thị trong đó dĩ nhiên phải có đầu tư.

Bài học về sơn mài có thể mở rộng. Cái áo dài
nữ Việt Nam có thể xem là cống hiến thứ hai, và
ở đây có Nguyễn Cát Tường. Nem rán Việt Nam là
cái thứ ba và vân vân.

Nhưng nhìn chung, vẫn chưa có một biểu hiện
văn hóa Việt Nam náo đã nhập hẳn vầo văn hóa

505