Page 505 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 505
Nếu ta điểm qua những ngành nghệ thuật Việt
Nam đã có m ặt trên diễn đàn văn hóa thế giới thì
có thể kể truyện ngắn, thơ, nhạc, họa và có những
nghệ sĩ thực sự nổi tiếng. Cho phép tôi chỉ xét mặt
nghệ thuật trong cơ chế tiếp thị má không xét thêm
mặt nào nữa, dù cho thái độ của tôi rất khó nghe.
Neu xét như vậy, thì thấy rằng sở dĩ các tác giả ấy
nhập được vào thị trường văn hóa thế giới là vì ở
họ, cái dân tộc, cái Việt Nam đã trải qua một quá
trình phân đoạn hóa (segmentation), tức là không
phải cái dân tộc nguyên xi, mà đã bị bẻ ra, lấy một
mảnh nào đó, hay những mảnh nào đó, rồi kết hợp
với cái hiện đại, được hiện đại hóa, theo đúng yêu
cầu của kỹ thuật, cảm thức hiện đại, đề tài hiện
đại, chứ không phải là giữ nguyên cái xưa, sau đó
khoác một y phục hiện đại. Cách làm bình cũ rượu
mói không ăn khách đã đành, mà cách làm bình
mới rượu cũ cũng không có kết quả. Cái bản sắc
phải trải qua một quá trình lắp ghép để hòa đúc
vào cái mới trở thành một cái gì rất Việt Nam, không
Tàu, không Tây, nhưng cũng rất mới, không phải
của thời xưa. Mặc dầu thế, nó còn Việt Nam hơn
chính cái cũ cũng như áo dài nữ Việt Nam là Việt
Nam hơn áo tứ thân. Chuyện này phải có những
nghệ sĩ lớn mới làm được, nhưng các nghệ sĩ lớn
nhiều khi làm được nhưng không phổ biến được cách
làm của mình để tạo nên trường phái, công trường
nghệ thụật. Do đó, phải có những nhà văn hóa học
quy ra các thao tác thành mẹo lảm việc, có thể
phổ biến.
507
