Page 504 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 504
hậu công nghiệp. Cái áo dài nữ Việt Nam phải nói
lá thích hợp với phụ nữ Việt Nam. Tôi nhớ một
chuyện vui. Tôi quen một nhá văn hóa Liên Xô, anh
Rôman Cacmen. Anh đến Việt Nam rất' sớm và có
viết về văn hóa Việt Nam. Anh là một nhà điện
ảnh bậc nhất. Anh than phiền; ở Việt Nam cái gì
cũng đẹp nhưng phụ nữ ăn mặc không đẹp. Tôi bảo
anh: Đó là vì anh ở chiến khu. Hôm nào giải phóng,
anh về Hà Nội sẽ thấỵ phụ nữ Việt Nam mặc như
thế náo. Ngày anh về Hà Nội, người ta dẫn anh
đến trường nữ học Trưng Vương. Anh đứng ngơ ngẩn
cả buổi sáng, rồi bảo: Đúng là tiên. Nhiíng tôi chưa
biết có nghệ sĩ nào tìm cách thích nghi cái áo dài
nữ Việt Nam cho phụ nữ Pháp, phụ nữ Nhật... bởi
vì phải quốc tế hóa cái đẹp Việt Nam. Cũng vậy,
tôi chưa biết có ai đã biến nem rán Việt Nam thành
thức ăn hộp... Nhưng chuyện này nếu ta không làm
thì người ta làm mất, chúng ta sẽ dọn cỗ cho người
khác xơi.
2. Trong việc bảo tồn và phát huy văn hóa Việt
Nam, tôi thấy có thái độ tinh thần luận, người ta
chỉ ca ngợi và cho thế là đủ. Từ thái độ này người
ta dễ dàng rơi vào hình thức luận. Chúng ta đang
bước vào một thời đại mới. Mọi cái đều phải cấu
trúc hóa lại mới ăn khớp với nó. Phải có sự kết hợp
cái bản địa với cái mới, có thể ngoại lai, mới tạo
được những đồ vật thích hợp vói thế giới, vì thế giới
không phải là Việt Nam. Con đường của những nghệ
sĩ lớn, của những người có tâm huyết với đất nước
Việt Nam. Con đường của những vị thành hoàng
mới của dân tôc.
506
