Page 474 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Trong giai đoạn 1920- 1930 văn học công khai
ở Miền Bắc chịu ảnh hưởng "Nam Phong" vá "Đông
Dương Tạp chí" đi kèm với tâm trạng buồn bã sau
khi những cuộc vận động yêu nước thất bại. Xu
hướng chống đế quốc biểu lộ trong báo chí bí mật
chịu ảnh hưởng Nguyễn Ai Quốc, và ở Miền Nam
xuất hiện công khai trong La cloche íềlée (Cái chuông
rè) của Nguyễn An Ninh, TAnnam của Phan Văn
Trường vá trong các tác phẩm của Trần Hữu Độ.
Điều rất đáng chú ý là phong trào chống đối này
đã mang tính chất xã hội chủ nghĩa tuy chưa phải
lá cộng sản.
(3). Giai đoạn ba (1930-1945) là giai đoạn ảnh
hưởng văn học Pháp sâu sắc nhất và rõ rệt nhất,
nhưng cho đến nay, vì thiếu một hệ thống khái niệm
thích hợp, cho nên sự đánh giá gặp nhiều mâu thuẫn,
mặc dù xét về dẫn liệu cụ thể có nhiều công trình
rất tốt.
Đặc điểm quyết định toàn bộ văn học giai đoạn
này là sự đối lập giữa một bên là Đảng Cộng sản
Đông Dương và một bên là chính sách của thực dân
Pháp để ngăn chặn ảnh hưởng của Đảng.
Với sự ra đời của Đảng Cộng sản Đông Dương,
nhất là sau Xô-viết Nghệ-Tĩnh, thực dân thấy rõ
kẻ đối thủ có thể lật đổ mình chỉ là Đảng Cộng
sản. Neu như cuộc nổi dậy của Việt Nam Quốc Dân
Đảng chỉ ba ngày lá dẹp xong, thì phong trào Xô-viết
Nghệ-Tĩnh lôi cuốn cả toàn dân mấy huyện, phải
sáu tháng mới tạm yên và Đảng Cộng sản tuy có
bị tổn thất, đã chinh phục được trái tim nhân dân.

476