Page 464 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

có nguồn gốc thần linh, không liên quan gì tới động
vật và vũ trụ, trái lại liên quan tới toàn thể loài
người. Xuất phát điểm này là trái ngược với truyền
thống Trung Quốc và Việt Nam không tách con người
ra khỏi thế giới động vật và vũ trụ. Nhiều đề tài
chủ đạo của văn học phương Tây không có trong
văn học Trung Hoa và Việt Nam trước khi tiếp xúc
với phương Tây: Thượng đế, linh hồn, sự cứu rỗi
linh hồn, ân sủng của Chúa, cuộc sống sau khi chết...
Có thể nói văn học cổ Việt Nam là một văn học
không có thượng đế; Văn học Pháp chủ yếu có nguồn
gốc thành thị không nói đến làng, vai trò của gia
đình rất nhỏ bé, và nếu như câu chuyện thân phận
ở người Việt có thể xét ở lá số tử vi thì thân phận
trong văn học Pháp, nhất là ở những nhà hiện sinh
mang tính chất một tình trạng phi lý của toàn thê
loài người, không có nguyên nhân cũng không có
lối thoát. Còn diện mạo trong văn học Pháp lại không
dựa trên địa vị của cá nhân trong cộng đồng mầ
dựa trên tài năng và sở hữu của cá nhân đối lập
vói cộng đồng.
Tính toàn nhân loại của nền văn học này biểu
lộ ở điểm gần như không bao giờ nó tìm một nội
dung đặc biệt Pháp mà trái lại, nó tìm một cách
diễn đạt đặc biệt Pháp để nói lên những vấn đề
của toàn nhân loại. Có thể xem Mông-te-nhơ (Mong-
taigne) là người mở đầu cho trào lưu này vào thế
kỷ XVI khi ông tìm nhân loại ở ngay cái tôi của
mình. Văn họe thế kỷ XVII, mà ta thường gọi là

466