Page 462 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 462
khoa học là những yếu tố đã khiến cho phương Tây
làm chủ thế giới trong ba thế kỷ gần đây.
3. Nếu ta xét đến sự tiếp xúc văn học giữa châu
Á và phương Tây, ta phải thừa nhận rằng văn học
phương Tây đã ảnh hưởng rất lớn tới văn học châu
Á nhưng ảnh hưởng của vãn học châu Á tới phương
Tây lại không sâu. Neu như khoa học Trung Quốc
đã ảnh hưởng mạnh mẽ tới châu Âu vá nghệ thuật
Trung Quốc được châu Âu thừa nhận là ưu việt thì
ngoài thơ Đường ra, những tác phẩm lớn nhất của
văn học châu Á không được quần chúng rộng rãi
phương Tây ham thích, lý do không phải ở tài năng
của các nhà văn, các nhà thơ châu A trước đây, mà
ở sự khác nhau về tâm thức.
Một sự điểm qua sơ sài văn học Pháp, mà giá
trị của nó đối với thế giới hiện đại là hết sức to lớn
sẽ giúp ta thấy sự khác nhau giữa hai tâm thức
Pháp. Khi đối lập như vậy, tồi thừa nhận trong
cách nhìn của tôi có cái gì giản đơn, bởi vì người
ta không thể nào thâu tóm văn hóa Pháp, chẳng
hạn, trong một quyển sách, đừng nói là trong một
vài khái niệm. Văn hóa một dân tộc là cực kỳ đa
dạng và phức tạp. Nhưng một người được văn hóa
này đào tạo như trong trường hợp của tôi, thì người
ấy lại có một sự lựa chọn riêng do sự đối lập vái
chính văn hóa của mình mà có. Có thể nói, đây
không phải vãn hóa Pháp ở bản thân nó, mà văn
hóa Pháp qua sự cảm nhận của một người Việt Nam
theo cách mạng và chủ nghĩa xã hội.
464
