Page 361 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 361
nhiều nghi thức, mỗi nghi thức lại có những điệu
hát riêng như lễ trình đồng, điệu dọc, lễ hẩu đồng
của các vị cô đồng, hát phụ đồng, điệu dọc... Những
lễ này được tổ chức quanh năm như tiệc Mẩu Sông
(ngày 21/2), Mẩu Phủ Giầy (ngày 3/3), tiệc Cô Bơ
(ngày 12/6)..."
Mục đích của Hát văn lá dùng ngôn ngữ tạo
không khí cho việc nhập đồng, giới thiệu lai lịch,
tính cách, đặc điểm của các vị thần đang nhập đồng,
đệm múa cho hầu đồng.
Các bài hát văn đều viết bằng lục bát hoặc song
thất lục bát. Trong số 54 bài của Ngô Đức Thịnh
có 47 bài theo kiểu sự tích tử 31 câu đến 108 câu.
Người cầu xin không hề đòi hỏi một hạnh phúc siêu
trần gian ở kiếp sau mà chỉ đưa ra những mong
ước trong cuộc sống dưới đất; sống lâu, giàu có, mạnh
khỏe, đông con nhiều cháu, cuộc sống yên ổn. Loại
còn lại là kiểu truyện kể lại cuộc đời các vị thần.
Tuy có nguồn gốc siêu phàm, các vị đều trải qua
những bất hạnh của người đàn bà Việt Nam, tóm
lại cùng một nội dung với Truyện nôm thế kỉ XVIII
và XIxT
Các làn điệu hát văn khá nhiều và khác nhau
(Ngô Đức Thịnh nhận thấy có sự phân biệt các điệu
Bỉ, điệu Miễu, điệu Thống, điệu Phú, điệu Kiều
dương... Mỗi điệu lại gồm nhiều loại như điệu cờn
có cờn xuân mượt mà, cờn oán ai oán... ơ đây gân
như tập hợp đủ mọi ca khúc từ dân ca đồng bằng
Bắc bộ (Bồng mạc, Sa mạc, Cò lả...) âm nhạc thính
phòng (Kim tiền, Lưu thủy, Hành Vân...), ca trù
363