Page 337 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

ba yếu tố (học thuyết, người hành nghề, quần chúng
có tổ chức) mới có thể gọi là tôn giáo.
2. Một sản phẩm khác của Đạo giáo, có học thuyết
và người hành nghề nhưng không có quần chúng
có tổ chức lá thuật phong thủy, những người làm
nghề này được gọi là thầy địa. Thuật này đã có từ
trước đời Chu và dựa trên quan niệm núi, sông có
linh khí. Nơi nào linh khí hội tụ thì sẽ phồn thịnh,
có lắm người tái. Người Nghệ An thường gọi quê
mình là đất Hồng Lam vì tự hào quê hương mình
tiếp thu được linh khí núi Hồng Lĩnh, sông Lam
Giang. Đến đời Tấn, Quách Phác mới dựa vào Đạo
giáo, viết Thanh nang kinh sáng lập Phong thủy.
Người ta gọi nó như vậy vì hai cơ sở của nó là gió
(phong) thuộc dương và nước (thủy) thuộc âm. Nó
là cách áp dụng nguyên lí âm dương và ngũ hành
vào việc xem đất để đặt mồ mả, dựng nhà, định đô
thị. Lúc nhỏ, thầy tôi có dạy tôi thuật này với mục
đích khiêm tốn là giúp tôi hiểu tại sao mộ ông vua
này, lăng ông vua kia lại đặt vào nơi này, chỗ nọ
và mục đích thầm kín của các ông Gia Long, Minh
Mệnh là cái gì. Trong đầu óc duy lí của tôi, tôi thấy
nó giống toán dựng hình trong hình học. Một dòng
nước, một con sông, một cái đồi... đều có linh khí.
Đất tùy theo hình dáng mà thuộc kim (nhọn), mộc
(dài và thẳng), thủy (quanh co), hỏa (nhọn), thổ
(vuông). Địa điểm tốt là hình dáng đất phù hợp,
tiếp thu các linh khí một cách vừa phải. Do đó, linh
khí phải có cái gì ngăn nó lại (sông, đồi), và con
người có thể góp phần ngăn chặn náy bằng đào kênh,
đắp đồi...

339