Page 332 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

- Tục thờ cúng tổ tiên là tín ngưỡng phổ biến
nhất của người Việt. Nó bắt nguồn từ niềm tin rằng
linh hồn người chết vẫn tồn tại trong thế giới chúng
ta và ảnh hưởng tới cuộc sống của con cháu. Những
công trình dân tộc học cho biết tín ngưỡng này cũng
tồn tại ở người La Mã, rất phổ biến ở Mélanésie.
ơ ĐNA lục địa, do ảnh hưởng Phật giáo, có tục hỏa
táng hài cốt người chết, cất tro ở chùa và được đức
Phật che chở, nhưng tín ngưỡng linh hồn cha ông
tác động đến con cháu vẫn còn. Tôi nghĩ hình thức
thờ cúng này tìm thấy ở Việt Nam cách biểu hiện
phổ biến nhất và đầy đủ nhất. Nó phổ biến nhất,
vì người Việt dù theo Nho, Phật hay Lão vẫn thờ
cúng cha mẹ. Bàn thờ cha mẹ có mặt tại mọi nhà
kể cả ở các gia đình Cộng sản hay Công giáo. Mọi
gia đình đều mời anh em thân tộc đến dự ngày cha
mẹ mình mất. Người Việt Nam lấy lòng biết ơn làm
nền tảng đạo lý. Tôi phải biết ơn cha mẹ đã sinh
ra tôi vá kỷ niệm ngày song thân mất cùng với anh
em con cháu để tạo nên cơ sở cho quan hệ gia đình.
Có linh hồn hay không thì không thể biết, nhưng
chắc chắn tôi phải biết ơn.
Tôi có khảo sát tục này ở Trung Quốc. Nếu tài
liệu cho biết quý tộc Trung Hoa thờ cúng tổ tiên
rất kỹ lưỡng thì không thấy nói ở cổ Trung Hoa
dân thường cũng thờ như thế. Tục này tồn tại ở
Hoa Nam nhưng Hoa Nam là đất ĐNA xưa. Tôi có
hỏi các học giả Trung Quốc thì ý kiến không nhất
trí. Tục này là đầy đủ nhất ở Việt Nam vì nó có cả

334