Page 215 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 215

mà  các tên  nước của  Trung  Hoa  trước đây  như Hạ,
      Thương,  Chu,  Tần,  Hán,  Đường,  Tống,  Nguyên,
      Minh,  Thanh...  đều gắn liền với  dòng họ,  cụ  thể với
      triều  đại.  Triều  đại,  cụ  thể  dòng  họ,  là  đồng  nhất
      với  nước.  Không  phải  ngẫu  nhiên  mà  Hàn  Phi  nói:
      "Người ta nói nước Te mất không phải là vì đất đai,
      thành quách của nó bị mất,  mà vì họ Lữ không cầm
      quyền  mà  họ  Điền  được  dùng.  Sở  dĩ  người  ta  gọi
      nước  Tấn  mất,  cũng  không  phải  vì  đất  đai  của  nó
      đã mất,  mà vì họ Cơ không cầm quyền mà các quan
      khanh  cai  trị"  (Hàn  Phi  tử,  quyển  4).
          Kết  quả  của  quan  niệm  này  là  những  điều  rất
      khác nhau trong tâm thức hai dân tộc,  mặc dủ cùng
      nói  đến  nước.
          Thứ nhất,  khái  niệm  chọn  nước mà  thờ.  Khổng
      tử vá  mọi  nhà  trí  thức  thời  Xuân  thu  -  Chiến  quốc
      chu  du  hết  nước  náy  sang  nước  khác  để  thực  hiện
      chủ  trương  chính  trị  của  mình.  Ai  dùng  họ  thì  họ
      theo,  khi  thấy  không  được  trọng  dụng  thì  họ  bỏ
      sang  nước  khác  má  không  có  mặc  cảm  gì  về  một
      sai lầm trong hành  động.  Trái  lại ở Việt Nam, nước
      lá  cái  gắn  liền  với  sự  sống của  con  người,  không có
      ai  chọn  nước  cả.  Ngay  vào  cái  thời  Trịnh  -  Nguyễn
      phân tranh, dù có tranh giành giữa hai thế lực quan
      liêu,  điều  mà  Ngô  Thời  Nhậm  gọi  là  "Thê  Chiến
      quốc,  thế  Xuân Thu",  nhưng  chỉ  có  một  nước  duy
      nhất  là  Đại  Việt.  Vào  thòi  kháng  chiến,  mặc  dù
      thực  dân tìm  mọi  cách  chia tách  đất nước,  lợi  dụng
      một ông vua bù nhìn làm chiêu bài, nhưng mọi mUu
      đồ  đều  thất  bại.


                                                            217
   210   211   212   213   214   215   216   217   218   219   220