Page 205 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 205

Khổng  tử  đến  mức  trong  ba  tháng  mà  chưa  nằm
    mơ  thấy  Chu  Công,  Khổng  tử  đã  lo  cho  mình  suy
    yếu  cũng như  các  triết gia  Hy  Lạp,  Khổng tử kiếm
    sống  bằng  nghề  dạy  học.  Nhưng  các  triết  gia  Hy
    Lạp chỉ dạy học thuyết của cá nhân mình thôi, trong
    đó  phê  phán  chê  bai  dưới  hình  thức  náy  hay  hình
    thức  khác,  mọi  học  thuyết.  Chính  vì  vậy  việc  đọc
    các  tác  phẩm  của  họ  cho  đến  nay  vẫn  còn  lảm  vô
    số  người  say  mê.  Còn  đọc  "Luận  ngữ"  nói  chung
    là  chán.

        Nhưng  tại  sao  Ediổng  tử  có  thể  trở  thành  như
    Mạnh  tử nói;  "Từ khi sinh  ra người đến  nay không
    có  ai  bằng  Khổng  tử"  Là  người  thao  tác  luận,  tôi
    xin  mạn  phép  trình  bày  thao  tác  này,  thao  tác  mà
    mọi  nhà  tư  tưởng  Đông  Á  đều  theo,  thao  tác  khác
    hẳn  truyền  thống  tư  tưởng  phương  Tây.  Thao  tác
    của Pla-tông, A-ri-xtôt, và mọi nhà tư tưởng phương
    Tây  lá  như  sau;  nghiên  cứu  từng  đối  tượng  tách
    biệt  thành  một  thứ  khoa  học,  thần  học,  chính  trị,
    tự nhiên, xã hội, theo một hệ thống lý luận rất chặt
    chẽ,  bằng  cách  chủ  yếu  dựa  vào  một  khoa  học  tự
    nhiên  như  toán  học,  thiên  văn,  sinh  vật  học,  trong
    mối  quan  hệ  hữu  cơ với  khoa  học.  Đó  lá  con  đường
    tư  tưởng  phương  Tây,  dù  là  duy  vật  hay  duy  tâm,
    duy lý hay phản duy lý, thực chứng luận, kinh nghiệm
    luận  hay  trực  giác  lưận  đều  như  thế.  Cách  làm  lá
    xuất phát từ cái sở nghiệm của mình, xây dựng một
    khái  niệm  hay một cách  khái  niệm  hóa  mới  về  một
    khái  niệm  đã  được  chấp  nhận.  Cách  trình  bày  là



                                                           207
   200   201   202   203   204   205   206   207   208   209   210