Page 204 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 204

chừng họ  sáng lập ra những hệ tư tưởng mới toanh,
      rồi  sau  đó  nhân  dân  cứ  việc  theo,  bởi  vì  những  tư
      tưởng ấy có một nguồn gốc siêu phàm. Nhà tư tưởng
      náo  cũng  chỉ  là  sản  phẩm  của  xã  hội,  một  xã  hội
      cụ  thể.  Ông  ta  chỉ  khác  mọi  người  ở  điểm  ông  ta
      nhìn  thấy  trong  các  xu  hướng  có  m ặt  trong  xã  hội
      này,  xu  hướng  nào  có  triển  vọng  nhất,  rồi  dốc  hết
      tâm  lực  vào  đấy,  duy  lý  hóa  nó,  cấp  cho  nó  cái  vẻ
      vĩnh  viễn,  cao  quý  đến  mức  người  sau  thán  phục,
      tuân  theo  tưởng  chửng  như  đó  là  thiên  Kinh  địa
      nghĩa.  Ông  ta  chính  là  con  người  nhận  thức  được
      thời  đại mình  sâu sắc nhất,  đến mức qua những lời
      của ông ta,  chính thời đại bộc lộ rõ nét nhất, không
      một côngtrình  nào  của  loài  người  sánh  kịp  về  mặt
      này.  Chính  vì  vậy  khi  đọc  Pla-tông  chẳng  hạn,  ta
      thấy xã hội Hy Lạp đầy đủ nhất, trọn vẹn nhất hơn
      một  công  trình  khác.  Không  nhừng  thế,  vì  chính
      Pla-tông  cấp  cho  tư  tưởng  Hy  Lạp  cách  công  thức
      hóa  tiêu  biểu  nhất,  cho  nên  tư  tưởng  châu  Au  sau
      này,  dù  có  thay  đổi  bao  nhiêu,  với  mọi  đóng  góp
      của  bao  thế  hệ,  với  bao  biến  chuyển  lịch  sử  vẫn
      không  khỏi  mang  dáng  dấp  Pla-tông.
          4.      Tư tưởng Khổng tử trước hết là một sư kế thừa,
      nhưng  lá  một  sự  kế  thừa  độc  đáo.  Trước  hết  là  kế
      thừa  trong toàn bộ ngũ  kinh,  không kể  "Kinh xuân
      Thu", tác phẩm chắc chắn không phải là của Khổng
      tử, còn các kinh khác như Kinh Thi, Kinh Thư, Kinh
      Dịch  chắc  chắn  là  có  trước  Khổng tử.  Khổng tử nói
      nhiều  về  lễ,  thì  cái  lễ  ấy  về  cơ  bản  là  cái  lễ  Chu
      Công đã xây dựng lên.  Chu Công là thần tượng của



      206
   199   200   201   202   203   204   205   206   207   208   209