Page 201 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

tử phát minh ra chữ "nhân" thì khái niệm này sẽ
được thể hiện trong vô số điều ngoài quan niệm của
Khổng tử. Củng như khi ta xác định tư tưởng của
Hồ Chí Minh là "nhân cách luận cách mạng" thì tư
tưởng ấy sẽ biểu hiện thành một cách ứng xử trong
vô vàn trường hợp ngoài dự kiến của Hồ Chí Minh.
Sở dĩ người ta cần triết học và nghiên cứu triết học
đóng góp một vai trò quan trọng trong cuộc sống
chúng ta là vì thế.
1. Số người nghiên cứu Nho giáo rất nhiều, số
công trình viết về chủ đề này cũng không thể liệt
kê hết. Chỉ kể những tác giả tiêu biểu nhất, có thể
dẫn Phan Bội Châu với "Khổng học đăng", Trần
Trọng Kim với "Nho giáo", Đào Duy Anh với "Khổng
giáo phê bình tiểu luận". Trong giai đoạn gần đây
những công trình đáng chú ý nhât có "Vietnam du
conũicianisme au commu nisme" của Trịnh Văn
Thảo, "Nho giáo xưa và nay" của Quang Đạm, "Đen
hiện đại từ truyền thống" và 'Nho giáo và văn học
Việt Nam Trung Cận đại" của Trần Đình Hượu.
Trong sự nghiên cứu này, có hai xu hướng, một xu
hướng chủ yếu xét Nho giáo qua kinh điển, sách vở
các nhà nho. Đó là cách làm của Trần Trọng Kim,
Đào Duy Anh, Phan Bội Châu, và của vô số các
nhà Nho trước đây. Theo cách náy, người ta không
phân biệt sự khác nhau giữa Nho giáo Trung Quốc
với Nho giáo Việt Nam. Cách thứ hai thực sự bắt
đầu từ Nguyễn Trường Tộ, đặc biệt tử Nguyễn Lộ
Trạch trong "Thiên hạ đại thế luận" vá đã biểu lộ
đặc biệt trong các tác phẩm của Trịnh Văn Thảo

203