Page 168 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam
P. 168
Đời tôi đã nghe những lời chỉ trích Khổng tử
như thế má đánh im lặng vì nói ra không tiện. Tôi
trình háy ở đây những lời giải thích của tôi có bằng
chứng rõ ráng để bác bỏ cho tiện.
II. Sự KHÚC XẠ CỦA KHỔNG HỌC, VÀ s ự
RA ĐỜI CỦA NHO GIÁO
Xét về thực chất, Nho giáo không phải là một
học thuyết do Khổng tử sáng lập. Các sách mà Khổng
tử dùng để dạy các môn đệ như Kinh Thi, Kinh
Thư, Kinh Lễ đều đã có tử trước, trong đó vai trò
của Chu Công là hết sức quan trọng. Chế độ giáo
dục đời Chu chủ trương dạy lục nghệ là: Lễ, nhạc,
xạ (bắn tên), ngự (điều khiển xe ngựa), thư (sách),
và khoa học về các con số. Nó công phu và tốn kém
nên chỉ dành cho quý tộc, khép kín trong những
gia đình chuyên nghiệp với tính cách đặc biệt của
Trung Hoa so với tất cả các nước. Nó sẽ cấp cho
văn hóa Trung Quốc một tính chất quý tộc trở thành
gần như đồng nghĩa với văn hóa Trung Hoa chính
là do cách lựa chọn của KKổng tử. Sai lầm của Nho
học từ đời Hán trở đi là lấy cái kinh này làm nội
dung của Khổng giáo. Không phải thế. Các kinh
náy lá học vấn chung của Trung Hoa cổ đại. Trường
phái nào cũng học, vậy không thể xem đó là của
Nho giáo. Cái phần của Nho giáo là cách lý giải
của Ediổng tử về các kinh này. Qua "Luận ngữ", ta
thấy Khổng tử dạy học trò "Chớ nghĩ xằng bậy khi
học Kinh Thi" tức là đừng tin vào những chuyện
quỷ thần, trời và người giao tiếp với nhau cũng như
170
