Page 166 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Đễ, Trung, Tín... thì làm sao mỗi khái niệm khỏi
mang những thiên lệch của một thời đại cách ta
2500 năm không tái nào áp dụng cho thời đại này
được. Nhưng làm sao ta có thể tránh cứ ông về điểm
này được, cũng như làm sao ta có thể yêu cầu ông
phải biết sức mạnh của công nông, đấu tranh giai
cấp, và chủ nghĩa quốc tế vô sản? Giá trị của một
học thuyết lá ở cách lý giải thực tế để tìm ra giải
pháp thích hợp cho một hoàn cảnh cụ thể. Dù cho
giải pháp Khổng tử đưa ra chưa bao giờ được thực
hiện, điều mà ngay Khổng tử đã nhận thấv, nhưng
chẳng phải đúng như ông nói, ông biết trước cả trăm
đời đó sao? Nội dung các khái niệm này phải được
quy định lại theo yêu cầu cụ thể của từng giai đoạn,
nhưng làm sao có thể xây dựng một xã hội hoàn
mục nếu bỏ các khái niệm này, thay thế tất cả bằng
một khái niệm khác: quyền lực, lợi ích vật chất,
quyền tự do của cá nhân?

(5) Hiểu làm thứ năm: Khổng tử coi khinh
phụ nữ.
Câu này được nhắc lại để khẳng định thái độ
bất công của ông với nữ giới. Cũng xin nói thêm là
trong "Luận ngữ" chỉ có một câu có vẻ chống nữ
giới này thôi.
"Tử viết: Duy nữ tử dự tiêu nhân vi nan dưỡng
dã. Cận chi tắc bất tốn, viến chi tắc oán".
Người ta dịch là: "Chỉ có đàn bà và tiểu nhân
là khó đối xử. Neu gan họ thì họ xấc xược. Neu xa
họ thì họ oán" (Chương XVII. Dương Hổ).

168