Page 117 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

ngữ, dân ca. Chẳng hề có gì là quý tộc, siêu phàm,
khe khắt, chi li cả. Cái gì cũng mộc mạc, chân chất,
giản dị.
Tranh Trung Quốc còn khác tranh thế giới ở
điểm cái trống không, "cái vồ" là chủ đạo, và cái vẽ
lên có mục đích làm nổi bật "cái vô”. Nó là hội họa
quan hệ, không phải hội họa sự kiện. Cho nên mỗi
bức tranh tạo nên những ấn tượng, những cảm nghĩ
rất gần với thơ Đường. Câu văn viết chính lả nhắc
gợi hướng đi của cảm nghĩ, chứ không phải là cái
nhan đề như ta thấy trong các nền hội họa khác.

Cái má văn hóa Trung Quốc tìm kiếm là sự hài
hòa, một sự hòa nhập vào vũ trụ để cho con người
thấy mình là vô nghĩa trước cái mênh mông, trước
một tạo hóa trong đó mình chỉ là một bộ phận. Dĩ
nhiên, xu hướng hội họa này chỉ có thể có sau khi
đạo Phật chiến thắng trong tâm thức trí thức Trung
Hoa. Con người Việt Nam là con người của đồng
ruộng, suốt ngày kiếm sống còn chưa đủ làm sao
có được cái nhàn rỗi để thưởng thức "cái vô"? Văn
hóa Trung Quốc là để phục vụ các vương công giàu
nứt đố đổ vách, có thể nuôi trong nhà hàng ngán
thực khách, những thương nhân giàu địch quốc, còn
văn hóa Việt Nam lá để phục vụ một quần chúng
yêu nước, gắn bó với gia đình, đồng ruộng, cuộc
sống vợ con. Cho nên Việt Nam có cách lựa chọn
riêng biểu hiện bởi mức độ vừa phải, thường lá nhỏ
bé, gần với cuộc sống hằng ngày, với lao động, con
trâu, con lợn, cây đa, giếng nước, truyền thống tiết
kiệm, cần cù lao động, giữ nhân cách mình. Không

119