Page 113 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Hoa cổ điển). Paul Demiéville, Giáo sư Collège de
Prance khi nói đến vai trò của bằng trắc trong
thơ, viết:
"Vào thời Lý Bạch, vận luật học phong phú thêm
một khả năng môi: hiện tượng đa thanh. Các từ
đơn tiết Hán, cũng như đa số các ngôn ngứ Viễn
Đông cùng loại, đều có thanh điệu, nghĩa là những
chuyển điệu của giọng hoặc "bằng", hoặc "trắc”, là
bộ phận nội tại của tử cũng có giá trị ngang với
nguyên âm, hay phụ âm. Người Trung Hoa hình
như chỉ ý thức đẩy tính đặc thù này của ngôn ngữ
họ sau khi biết tiếng Sanscrit lâ ngôn ngứ chẳng
có cái gì tương tự như thế vào khoảng thế kỉ thứ
V của công nguyên. Cách làm thơ bắt đẩu tận dụng
được điểu mà thơ trước đó bỏ qua".
Nói đến bất kỳ biểu hiện nào của văn hóa Trung
Hoa là nói đến quy phạm, trường phái, tổ sư, môn
đệ vả khổ công trau dồi. Chỉ kể các truyền thống
võ thuật, y học, kể chuyện, sân khấu, hội họa, chú
giải, bào chế, dược học, điêu khắc, tất cả đều chặt
chẽ, quy mô và rập khuôn theo cơ chế triều đình.
Việt Nam nếu có truyền thống thì chỉ thu hẹp váo
phạm vi làng, gia đình và quy chế khá lỏng lẻo.
Chỉ có quy chế thầy trò xưa là chặt chẽ thôi.

3. Cái nguyên lý chi phối chữ viết, họa vá nhạc,
cũng như nghệ thuật Trung Hoa lá "cái vô". Cái vô
là xuất phát tử "Kinh Dịch", nhưng trong Kinh Dịch
lại gọi lá "Thái cực". Chỉ đến đời Tống, Chu Đôn
Di mới nói trắng ra lá cái 'Vô cực". Simon Leys đề

115