Page 112 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

bút pháp một, đặc biệt khi viết chữ thảo. Rắc rối
vô củng. Học được hai năm, bút pháp tiến hơn trước,
nhưng tử đó biết sợ: không bao giờ mình viết được
như các bậc thầy, bởi vì mình vào nghề lúc hai mươi
tuổi, gần cứng m ất rồi. Phải tập từ lúc năm tuổi.
Riêng một chuyện nhỏ náy cũng cho ta thấy sự
tiếp thu văn hóa Hán ở Việt Nam không thể nào
giống các người Trung Quốc tiếp thu văn hóa của
chính họ. Từ thời Elhổng Tử, học trò đã phải học
sáu môn: Lễ, nhạc, xạ (bắn cung), ngự (điều khiển
xe ngựa), thư, số. Rõ ràng đây là một học vấn chỉ
dành cho quý tộc. Một người như thầy tôi, con nhà
nghèo, sống trong làng xã, học được một số kinh
truyện đủ để đi thi, làm sao có thì giờ, tiền của lao
theo văn hóa Hán đến nơi đến chốn được? Trong
chữ viết chẳng hạn, chỉ có thể có cái giống bên ngoài,
thì giờ đâu má tập vận khí, luyện gân, học bố trí
các nét cho đúng quy phạm được?
Cái học Việt Nam là cái học Tống Nho như chúng
ta đã biết. Đen đời Tống có thể nói văn hóa Trung
Hoa đã xây dựng được một văn hóa tiêu biểu nhất
cho Trung Quốc, cao nhất thế giới tử thế kỷ thứ X
đến thế kỷ thứ XVI. Nó thửa hưởng được những
thánh tựu của các thời đại trước. Thơ Đường chẳng
hạn, theo tôi, một người quen với ngôn ngữ học cấu
trúc, khó lòng nảy sinh ở Trung Quốc. Tôi ngờ có
ảnh hưởng tiếng Pali còn gọi là Nam Phạn và tiếng
Sanscrit còn gọi là Bắc Phạn. Sự ngờ vực náy phần
nào được giải đáp trong bài tựa quyển "Anthologie
de la poésie chinoise classique"(Tuyển tập thơ Trung

114