Page 122 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

của mình để thay đổi và những chỗ mạnh của mình
để gìn giữ. Lấy chỗ mạnh của mình để tiếp thu chỗ
mạnh người ta. Con đường ngàn dặm bắt đầu từ
bước đầu tiên, như Lão Tử nói. Bước đầu tiên là
xuất phát tủ chính mình, chứ không phải xuất phát
tử người ta. Người ta khống phải là mình làm sao
hiểu nhu cầu của mình, tâm thức của mình?
9. Không có văn hóa cố định, văn hóa nào cũng
thay đổi.
9.1. Cái gọi là đặc điểm của thư pháp, họa và
thơ Trung Quốc mà tác giả nêu lên không phải có
sẵn trong văn hóa Trung Quốc mà là hình thành
sau nhiều biến đổi. Quốc họa Trung Hoa chỉ hình
thành vào đời Tống. Bức tranh vẽ ngựa của Hàn
Cán, và những bái thơ Đỗ Phủ tả về tranh chim
ưng, tranh ngựa của Tào Mạt, rõ ráng không thuộc
loại quốc họa. Đây lả tranh từ Tống trở đi. Còn lối
công bút lại xuất hiện sau nữa vào đời Thanh. Thơ
kiểu Đường không phải có từ đầu. Trong thời Tấn
có Đào Uyên Minh (365 - 467) đã báo trước cái trống
không sẽ bá chủ thơ Đường nhưng là một trường
hợp cá biệt. Chúng tôi nghĩ nguồn gốc của cái "Vô"
này có ảnh hưởng Lão giáo, nhưng chủ yếu là của
Phật giáo.
9.2. Cuộc đi thăm những di tích văn hóa ở Bắc
Kinh gợi cho tôi một ấn tượng khó quên về một nền
văn hóa cực kì hoành tráng không nước nào theo
được. Nhưng đằng sau sự thán phục, một con người
láng xã như tôi cảm thấy nó nói lên tình trạng bất
lực của trí thức Trung Hoa. Đằng sau cái vĩ đại của

124